Czy i komu potrzebna jest mediacja – zastanawiano się podczas konferencji „Mediacja jako nowa kategoria w działalności prawniczej” 28 października w Warszawie. Debatę zorganizowały Centrum Mediacji Lewiatan oraz Forum Obywatelskiego Rozwoju. Partnerem konferencji było Centrum Mediacyjne przy NRA.
Podczas konferencji mówiono o korzyściach wynikających z mediacji – w pracy sądów, prawników i o korzyściach dla klientów. Zdaniem dr hab. Ewy Gmurzyńskiej, z Centrum Rozwiązywania Sporów i Konfliktów przy WPiA UW, prawnikom mediacja jest potrzebna z kilku powodów: po pierwsze poprawia umiejętności komunikacyjne, pozwala szerzej spojrzeć na potrzeby klienta, dostrzec, że wygrana w sądzie nie zawsze oznacza wygraną w biznesie. Mediacja daje bowiem szansę na na zachowanie relacji biznesowych między stronami już po rozwiązaniu sporu. Przedsiębiorcy doceniają w mediacji także krótki czas trwania i mniejsze koszty w porównaniu ze sprawą w sądzie. W mediacji – jak przypomina dr hab. Gmurzyńska – uwzględnia się rolę klienta, prawnik nadal jest ekspertem od prawa, ale to klient jest ekspertem w swojej sprawie. Mediacje zmieniają też podejście do sporu: już nie tylko „to mój klient ma rację”, w mediacji nie atakuje się drugiej strony, lecz sam spór. Korzyści z mediacji dostrzegają coraz częściej sądy, sędzia Ewa Malinowska podkreślała, że o ile strony zgodzą się na mediacje, ich skuteczność jest duża. Zaznaczyła, że kierowanie spraw do mediacji jest też korzystne ze względu na duże obłożenie sądów.
Ważne jest, by propagować tę formę rozwiązywania sporów wśród klientów, pracować nad kulturą mediacji – mówił Jeremi Mordasewicz członek Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych. Jego zdaniem, bez kultury mediacji skazani jesteśmy na konflikty, szczególnie w sytuacji, z którą mamy do czynienia w Polsce, charakteryzującą się rozdrobnieniem przedsiębiorstw i brakiem zaufania. Zdaniem Jeremiego Mordasewicza, zasady mediacji powinny trafić do systemu edukacji i to już od szkoły podstawowej.
Zgodziła się z tym Anna Wąsowska, prawnik, stały mediator sądowy, jej zdaniem edukacja obywatelska jest ważnym elementem wspierającym rozwój mediacji. Podkreślała, że współcześnie, podczas gdy dla prawnika ważne są kwestie prawne, dla klienta, który jest przedsiębiorcą, najważniejsze są relacje z innymi przedsiębiorcami. Nie da się odbudować relacji biznesowej po wyroku sądowym, ale po mediacji jest szansa na kontynuowanie współpracy. Zdaniem prelegentki, proces sądowy jest ważnym narzędziem, ale powinien być narzędziem ostatecznym. Anna Wąsowska mówiła też o nieprzychylnym nastawieniu środowiska prawniczego do mediacji. Tańsza i szybsza mediacja nie wymaga pełnomocników procesowych, stąd postrzegana jest jako konkurencja a nie jedna z możliwych form rozwiązania sporu klienta. Prawnicy, zdaniem Anny Wąsowskiej, mylą mediację z negocjacjami prowadzonymi przez pełnomocników na rzecz ich klientów przed skierowaniem sprawy na drogę sądową. Jako barierę w propagowaniu mediacji w Polsce, prelegentka wskazała też kwestię niskiego wynagrodzenia za pracę mediatora, co nie motywuje kompetentnych osób do wykonywania tego zawodu. W Polsce procentowy udział mediacji w sprawach gospodarczych wynosi mniej niż 1 proc. wszystkich tych spraw.
Adw. Kamil Zawicki, przewodniczący Sekcji Rozwiązywania Sporów Instytutu Allerhanda, zapewniał z kolei, że nic nie zastąpi sprawnego wymiaru sprawiedliwości. Mediacje są narzędziem pomocnym, ale nie będą dominującym. Zaznaczył jednak, że prawnicy odgrywają dużą rolę w kreowaniu świadomości prawnej swoich klientów, więc jego zdaniem, warto pamietać, że jeśli prawnik posiada umiejętność rozwiązywania sporów pozasądowo, to przynieść mu to może rekomendacje zadowolonych klientów.
Adw. Katarzyna Przyłuska-Ciszewska, prezes Centrum Mediacyjnego przy NRA, istniejącego od 4 lat, mówiła o pracy na rzecz upowszechniania idei mediacyjnego rozwiązywania sporów. Centrum wyszkoliło już 200 adwokatów, którzy są mediatorami, widnieją na listach sądów okręgowych i rejonowych oraz edukują adwokatów i aplikantów adwokackich w swoich izbach adwokackich. Zdaniem adw. Przyłuskiej-Ciszewskiej, mediacja jest szansą na zmianę dla tych, którzy są zmęczeni długimi procesami sądowymi, a także okazją do budowania pozytywnego wizerunku adwokatury, do nowego spojrzenia na interes klienta-przedsiębiorcy. Adwokaci zyskują dodatkowe umiejętności, szkolą się z zakresu psychologii, budują nowe relacje w środowisku.
Drugi panel konferencji poświęcony był doświadczeniom mediacji w Holandii, Włoszech, Niemczech czy Francji. Eksperci dzielili się doświadczeniem z tych krajów, zachęcając do korzystania z wypracowanych już wzorców. Przekonywali także do promowania mediacji w środowisku prawniczym, ale także wśród urzędników i polityków.
W konferencji wzięli udział m.in. dr. Henryka Bochniarz, prezydent Konfederacji Lewiatan, Krzysztof Partyka, reprezentujący Ministerstwo Gospodarki r.pr. Dariusz Sałajewski, prezes Krajowej Rady Radców Prawnych, adw. Paweł Rybiński, dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie oraz mec. Włodzimierz Chróścik, dziekan OIRP Warszawa.
W ramach konferencji odbyła się uroczystość wręczenia nagród osobom zaangażowanym w rozwój Mediacji w Polsce. Z inicjatywy sygnatariuszy deklaracji: „Rok 2015 Rokiem Mediacji Gospodarczej” nagrodzeni zostali:
1. SSO Ewa Malinowska - stanowi ona wyjątkowy jeszcze wśród sędziów (szczególnie na stanowiskach kierowniczych) przykład osoby tak zaangażowanej w promowanie mediacji. Jej zaangażowanie dotyczy nie tylko promowania mediacji wśród sędziów Sądu Okręgowego w Warszawie, jednego z największych sądów Polsce, ale także wspieranie mediacji na różnych forach. Ze względu na jej konsekwentne podejście do mediacji, otwartość na dyskusję z mediatorami i pozytywne oddziaływanie na sędziów, jej kandydatura w pełni zasługuje na uznanie i może stanowić inspirację dla innych sędziów.
2. Kancelaria Kochański, Zięba i Partnerzy - z podziękowaniem za pozytywny stosunek do mediacji, a w szczególności za mówienie TAK mediacji sądowej. Jako pełnomocnicy nigdy nie odmówili mediacji sądowej.
3. Sąd Okręgowy Wydział Gospodarczy w Bydgoszczy - z podziękowaniem za kierowanie spraw do mediacji i osiągnięcie najlepszego w Polsce współczynnika 34% (wpływ GC/sprawy skierowane).
Z inicjatywy Centrum Mediacji Gospodarczej przy Krajowej Radzie Radców Prawnych wręczono nagrodę za zasługi dla rozwoju mediacji w Polsce dr hab. Ewie Gmurzyńskiej z Centrum Rozwiązywania Sporów i Konfliktów przy WPiA UW.
