Wiosenna Konferencja Kierowników Szkolenia Aplikantów Adwokackich odbyła się 21-23 kwietnia br. w Niechorzu.  Konferencja wpisała się w harmonogram spotkań po Krajowym Zjeździe Adwokatury, na którym podjęte zostały uchwały odnośnie strategii Adwokatury na najbliższe lata, w tym także decyzje dotyczące modelu aplikacji adwokackiej.

Konferencja tradycyjnie już organizowana jest przez Komisję Kształcenia Aplikantów Adwokackich przy NRA, w tym roku organizację wspierała izba adwokacka w Szczecinie. 

Kierowników szkolenia i gości przywitała adw. Elżbieta Nowak – przewodnicząca Komisji Kształcenia Aplikantów. Wśród gości konferencji byli również: adw. Anisa Gnacikowska – zastępca sekretarza NRA, adw. Bartosz Grohman – członek NRA, adw. Ewa Krasowska – Rzecznik Dyscyplinarny Adwokatury. Obecni byli dziekani: adw. Włodzimierz Łyczywek, dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Szczecinie, adw. Justyna Mazur, dziekan ORA w Bydgoszczy, adw. Jerzy Zięba, dziekan Świętokrzyskiej Izby Adwokackiej.

Konferencja rozpoczęła się od przedstawienia przez adw. Elżbietę Nowak analizy zasad zatrudniania lub współpracy adwokatów z aplikantami adwokackimi w izbach oraz analizy sposobu przeprowadzania kolokwiów rocznych w izbach. Po wystąpieniu odbyła się dyskusja nad problemem możliwości jednolitego ukształtowania zasad zatrudniania lub współpracy adwokatów z aplikantami adwokackimi. W wyniku dyskusji uczestnicy Konferencji przyjęli zdecydowana większością głosów stanowisko, że w aktualnym stanie prawnym nie ma potrzeby dodatkowego regulowania zasad zatrudniania aplikantów adwokackich. W ocenie uczestników Konferencji obecnie obowiązujące zapisy §§ 10 – 13 Regulaminu odbywania aplikacji adwokackiej, a także art. 76a ustawy Prawo o adwokaturze, w sposób odpowiedni i wystarczający regulują zarówno zasady sprawowania patronatu, jak również kwestie związane z zatrudnianiem aplikantów adwokackich czy też podejmowania przez nich współpracy w innej formie.

W sobotę obrady rozpoczęła adw. Elżbieta Nowak, która skorzystała z okazji i złożyła adw. Jerzemu Ziębie życzenia imieninowe.

Adw. Elżbieta Nowak omówiła uchwałę Krajowego Zjazdu Adwokatury dotyczącą ograniczenia ramowego planu szkolenia aplikantów. Następnie głos zabrał adw. Jerzy Zięba, który przedstawił argumenty za niedokonywaniem zmian. Podkreślił w szczególności, że istotą szkolenia aplikantów nie jest tylko przygotowanie aplikantów do egzaminu zawodowego, ale przede wszystkim do wykonywania zawodu adwokata.

Kolejno głos zabrała adw. Dorota Kulińska, kierownik szkolenia aplikantów izby warszawskiej, która optowała za pozostawieniem dotychczasowego ramowego planu szkolenia. Adw. Elżbieta Nowak stwierdziła, że aplikanci coraz częściej korzystają z kursów przedegzaminacyjnych w prywatnych szkołach i ośrodkach szkolenia aplikantów. Podkreśliła, że szkolenia komercyjne skupiają się tylko na zagadnieniach objętych egzaminem, co znacznie podnosi ich atrakcyjność przed terminem egzaminów zawodowych. Wskazała na potrzebę dalszego organizowania dodatkowych zajęć przygotowujących aplikantów do egzaminu w ramach szkoleń izbowych. Dyskusja skupiła się na omawianiu doświadczeń ze szkoleń dodatkowych organizowanych dla aplikantów poza ramowym programem szkolenia. W toku dalszej dyskusji głos zabierali: adw. Anna Ślęzak, adw. Justyna Mazur, adw. Żanna Dembska, adw. Elżbieta Nowak, adw. Mariusz Zelek, adw. Jerzy Zięba.

Uczestnicy Konferencji Kierowników Szkolenia jednogłośnie przyjęli stanowisko, że obecnie obowiązujący ramowy plan szkolenia aplikantów adwokackich w sposób właściwy spełnia wymagania ustawowe, jak i regulaminowe zarówno w zakresie przygotowania do egzaminu adwokackiego, jak i przygotowania do wykonywania zawodu adwokata, pozostawiając jednocześnie poszczególnym izbom adwokackim możliwość dostosowania szczegółowych planów szkolenia do ich specyfiki.

Adw. Elżbieta Nowak odczytała list od adw. Justyny Metelskiej, przewodniczącej Komisji Praw Człowieka przy NRA, dotyczący konieczności uwzględnienia systemowej edukacji w dziedzinie ochrony praw człowieka. Komisja podkreśla, że szkolenie powinno zawierać elementy systemowe, tj. praktyczne warsztaty, na których aplikanci zdobędą wiedzę, jak wspierać argumentację w pismach procesowych standardami wynikającymi z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, jak stosować Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności w środkach odwoławczych w postępowaniu karnym, cywilnym, jak również administracyjnym.

Adw. Bartosz Grohman odniósł się do listu i stwierdził, że idea rozszerzenia materiału jest bardzo cenna, ale mamy ograniczenia związane z planem szkolenia i zakresem godzin. Proponowany zakres zajęć oznaczałby ok. 30 dodatkowych godzin szkolenia. Adw. Grohman zaproponował, aby Komisja Praw Człowieka najpierw przygotowała konspekty zajęć do dotychczasowego planu szkolenia, aby wesprzeć wykładowców w ramach istniejących zajęć i ustandaryzować zakres prezentowanego aplikantom materiału. Adw. Dorota Kulińska z kolei opowiedziała, jaka była intencja listu i proponowane tam zmiany są propozycją kierunkową. Adw. Elżbieta Nowak podsumowała, że zakres proponowanych zmian jest bardzo szeroki i zakreślony ogólnie, ale zwróciła się już do Komisji Praw Człowieka, aby rozpoczęła prace nad uszczegółowieniem zagadnień i przygotowaniem materiałów do niezwłocznego wykorzystania w ramach dotychczasowego planu szkolenia. Nadto w pełni należy aprobować propozycję, by Komisja Praw Człowieka przygotowała także zajęcia i materiały szkoleniowe dla wykładowców z tej tematyki. Obecni z aprobatą przyjęli propozycję, by Komisja Kształcenia Aplikantów Adwokackich wspólnie z Komisją Praw Człowieka zajęła się wdrożeniem przesłania KPCz w realia szkoleń izbowych, ale z uwzględnieniem stanowiska, iż wprowadzenie tego typu zajęć nie będzie się wiązało ze zmianą regulacji dotyczących założeń programowych i dotychczasowego programu szkolenia.

Adw. Anisa Gnacikowska zaproponowała, aby na przyszłość Komisja Kształcenia Aplikantów Adwokackich sama wypracowała stanowisko na KZA i samoistnie wnioskowała o ewentualne zmiany dotyczące aplikantów adwokackich i szkolenia.

Adw. Elżbieta Nowak podkreśliła, że Komisja, po ubiegłorocznej jesiennej Konferencji Kierowników Szkolenia Aplikantów Adwokackich, w pełni poparła przygotowany projekt Strategii Adwokatury w zakresie „Celu strategicznego nr 5 – Najwyższego poziomu kształcenia”, który stał się częścią Uchwały Nr 28 Krajowego Zjazdu Adwokatury.

W dalszej części obrad odbyła się dyskusja nad zagadnieniem kontynuacji konferencji naukowych aplikantów. Adw. Joanna Kaczorowska, wicedziekan ORA w Płocku, opowiedziała się za spotkaniami z aplikantami, ale w formie roboczej, a nie konferencji naukowej. Adw. Marcin Derlacz z Pomorskiej Izby Adwokackiej poparł ideę organizacji spotkań z aplikantami i wspomniał spotkania z aplikantami w ramach przygotowań przedegzaminacyjnych w ubiegłych latach. Adw. Marcin Zelek reprezentujący izbę adwokacką w Poznaniu zadał pytanie, jaki miałby być cel takiego spotkania. Adw. Elżbieta Nowak podsumowała, że należy wyjść naprzeciw oczekiwaniom aplikantów i dać im szansę oraz platformę do wystąpień czy innych form aktywności naukowych bądź samorządowych. Konferencja Kierowników Szkolenia opowiedziała się za potrzebą organizacji takiego przedsięwzięcia. Adw. Bartosz Grohman stwierdził na zakończenie dyskusji, że spotkania aplikantów z Komisją Kształcenia Aplikantów Adwokackich są konieczne, gdyż służy to dyskusji i wymianie poglądów. Nie jest koniecznym organizowania konferencji naukowych, gdyż te mogą być organizowane przez samych aplikantów przy wsparciu okręgowych rad adwokackich.

Uczestnicy Konferencji Kierowników Szkolenia postulują organizację spotkania z udziałem przedstawicieli samorządu aplikanckiego w listopadzie 2017 roku.

Po spotkaniu gości Konferencji odbyło się spotkanie Komisji Kształcenia Aplikantów Adwokackich. Członkowie Komisji omówili dalszy plan pracy, kolejne działania i ich zakres, a przewodnicząca Komisji zaproponowała, aby powołać prezydium Komisji w składzie: adw. Bartosz Grohman i adw. Jerzy Zięba jako wiceprzewodniczący Komisji oraz adw. Marcin Derlacz – jako sekretarz Komisji. Komisja jednogłośnie przyjęła propozycję przewodniczącej. Stosowna informacja zostanie przekazana do Prezydium NRA, aby dopełnić formalności powołań.

Następnie adw. Andrzej Zajda w imieniu organizatorów zaprosił uczestników Konferencji do zwiedzenia obiektu wypoczynkowego Szczecińskiej Izby Adwokackiej w Niechorzu, z którego korzystają członkowie izby. Podczas spaceru trwały dyskusje w mniejszych grupach i, jak zawsze przy okazji Konferencji, każdy z kierowników szkolenia miał okazję do swobodnej rozmowy z kolegami z innych izb, co pozwala na przedyskutowanie bieżących problemów i wymianę doświadczeń dotyczących aplikacji adwokackiej, w tym szkolenia aplikantów. Istniejące uregulowania prawne nie zawsze nadążają za pojawiającymi się problemami, a ciągłe propozycje zmian Regulaminu odbywania aplikacji w oparciu o jednostkowe przypadki nie służą stabilności toku aplikacji. Takie robocze spotkania kierowników szkolenia są najbardziej wartościowym elementem każdej Konferencji. Obecni na Konferencji dziekani poszczególnych izb adwokackich oraz członkowie NRA mieli okazję do swobodnej debaty nad pojawiającymi się trudnymi i jednostkowymi przypadkami w stosowaniu przepisów ustawy Prawo o adwokaturze i Regulaminu odbywania aplikacji. Dyskusja na temat interpretacji przepisów, stanowiska Ministerstwa Sprawiedliwości prezentowanego w konkretnych przypadkach z reguły skutkuje późniejszym stosowaniem jednolitej praktyki w różnych izbach.

Konferencja stała się też miejscem integracji środowiskowej, co także jest cenną wartością z uwagi na zmiany personalne na stanowiskach kierowników Szkolenia Aplikantów Adwokackich w ORA po ubiegłorocznych wyborach samorządowych.

 

Adw. Elżbieta Nowak

Przewodnicząca

Komisji Kształcenia Aplikantów Adwokackich przy NRA