Zgodnie z corocznym harmonogramem, w dniach 4-5 listopada br. w Warszawie odbyła się jesienna Konferencja Kierowników Szkolenia Aplikantów.
Konferencję otworzył adw. Jerzy Zięba, który jako dotychczasowy opiekun Komisji Kształcenia Aplikantów Adwokackich z ramienia NRA, powitał gości. Następnie zabrała głos adw. Elżbieta Nowak – p.o. przewodniczącej Komisji Kształcenia Aplikantów przy NRA, która zapoznała obecnych z regulacjami dotyczącymi odbywania aplikacji adwokackiej oraz ich stosowaniem w praktyce. Zaznaczyła, że dotychczasowe rozwiązania, które wypracowano w ciągu ostatnich kilku lat, odpowiadają potrzebom aplikantów, ale ich stosowanie winno być nadal udoskonalane. Adw. Nowak poinformowała, że skierowała do kierowników szkoleń pytania, o formy szkolenia, m.in. czy zgodnie z zaleceniami kładziony jest większy nacisk na praktykę niż teorię.. Wpłynęły odpowiedzi z 15 izb, w których pokreślono, że zajęcia praktyczne zostały wprowadzone w różnych formach. Niewątpliwie jest to sukces spotkań w ramach konferencji kierowników szkolenia. Obecni na poprzednich konferencjach aplikanci przedstawiali postulaty, które są teraz realizowane. Przykładowo, wprowadzono szkolenia z zakresu start up. Z uwagi na zróżnicowaną liczbę aplikantów w poszczególnych izbach, kierownicy szkoleń starają się je modyfikować, by sprostać wyzwaniom realiów małych i dużych izb.
Adw. Elżbieta Nowak omówiła także projekt rozporządzenia zmniejszającego opłaty za aplikację ze wskaźnika 3,05 na 2,6, co może oznaczać istotne zmiany w organizacji szkolenia, szczególnie w mniejszych izbach. Adw. Jerzy Zięba wspomniał, że NRA złożyła opinię do Ministerstwa, aby opłata za aplikację pozostała kwotowo na dotychczasowym poziomie. Adw. Jacek Trela, wiceprezes Naczelnej Rady Adwokackiej, dodał, że radcowie i notariusze zajęli w tej kwestii podobne stanowisko. Jednak zwrócił uwagę, że zmiany w opłatach następują na życzenie aplikantów, którzy złożyli w tej sprawie petycję do Ministerstwa Sprawiedliwości. Zaproponował, że NRA będzie wspierać mniejsze izby, gdyby ze względu na zmniejszony napływ aplikantów, miały one kłopot z finansowaniem szkoleń. Przypomniał, że w projekcie Strategii dla Adwokatury jest zapisany model patron - aplikant i samorząd musi kłaść na tę relację większy nacisk, podobnie jak na szkolenia warsztatowe, sztukę wysławiania się, pisania oraz symulację rozpraw, co jest istotne w większych izbach, gdyż niektórzy aplikanci nie mają na co dzień styczności z salą sądową.
Adw. Katarzyna Gajowniczek-Pruszyńska, p.o. dziekana ORA w Warszawie, mówiła o szkoleniu aplikantów w stołecznej izbie. W celu usprawnienia szkoleń ORA wprowadza e-dziennik. Dodała, że jakość zajęć oceniana jest przez aplikantów poprzez wypełnienie ankiet, niemniej nie ma jak zweryfikować negatywnych ocen aplikantów. Zdarzają się przypadki uwag niemerytorycznych na temat sposobu przekazywania wiedzy.
Adw. Elżbieta Nowak przypomniała, że swego czasu adw. Agnieszka Zemke-Górecka zainicjowała szkolenia dla wykładowców i odbyły się one w wielu izbach. Kładziono w nich nacisk na nauczanie tzw. umiejętności miękkich. Zdaniem adw. Anny Ślęzak, szkolenia dla wykładowców znacznie pomogły im w przygotowywaniu zajęć o atrakcyjnej dla aplikantów formie. Adw. Andrzej Zajda zwrócił uwagę na to, że negatywne ankiety aplikantów powodują eliminację wykładowców w Izbie Szczecińskiej. Adw. Anna Borkowska poinformowała z kolei, że w Warszawie są prowadzone zajęcia warsztatowe, po uprzednim przeszkoleniu wykładowców, a od ubiegłego roku pojawił się pomysł prowadzenia zajęć fakultatywnych, nie objętych programem, w szczególności metodologii prowadzenia sprawy cywilnej lub karnej. Nadmieniła też, że ORA w Warszawie wyraziła zgodę, by do sekcji tematycznych mogli zgłaszać się aplikanci.
Kolejno głos zabierała adw. Anna Ślęzak i adw. Rafał Dębowski, który dopytywał kierowników szkolenia aplikantów, czy nie dostrzegają potrzeby wzmocnienia zapisów regulaminu odbywania aplikacji. NRA mogłaby bowiem przyznać ORA i kierownikom szkolenia aplikantów instrumenty w postaci prawa lub obowiązku przeprowadzenia weryfikacji wykładowców. Zauważył, że mówi się o trudnościach znalezienia zatrudnienia przez aplikantów w Warszawie, gdy tymczasem on sam poszukuje aplikanta do kancelarii i nie jest to zadanie proste.
Adw. Żanna Dembska opowiadała o doświadczeniach z prac Komisji Odwoławczej II stopnia do przeprowadzenia egzaminu adwokackiego. Opowiedziała się także za uwzględnieniem w regulaminie cyklicznego weryfikowania kompetencji wykładowców. Adw. Jerzy Pinior stwierdził, że aplikant ma prawo oceniać wykładowcę, gdyż ponosi opłaty za szkolenie.
Adw. Bartosz Grohman z kolei zapytał zebranych kierowników szkolenia, czy w związku z postulowanym przez izby wydłużeniem stażu pracy zawodowej, po którym adwokat może być patronem, nie mają problemów z zapewnieniem odpowiedniej liczby patronów?
Adw. Bartosz Tiutiunik podniósł problem ofert prywatnych szkół prawa, zachęcających aplikantów do komercyjnego szkolenia przedegzaminacyjnego.
Adw. Krystyna Drozd mówiła o ankietach oceniających wykładowców w Lublinie. Wyniki ankiet zmuszają ją do rozmowy z wykładowcami o problemach związanych z zajęciami warsztatowymi i przygotowaniem aplikantów. Adw. Dorota Kulińska zauważyła, że nie tylko szkolenie merytoryczne, ale również szkolenie umiejętności miękkich jest potrzebne zarówno aplikantom, jak i wykładowcom.
W kolejnym dniu konferencji, pierwszym punktem programu była prezentacja adw. Bartosza Grohmana na temat wyzwań w szkoleniu aplikantów, w świetle przyjętego projektu Strategii Adwokatury. Przed dokonaniem prezentacji, adw. Grohman złożył Elżbiecie Nowak życzenia imieninowe i wręczył jej bukiet kwiatów, zapraszając zarazem uczestników na imieninowy tort solenizantki, czym mile zaskoczył Przewodniczącą.
W swojej prezentacji adwokat Bartosz Grohman przedstawił założenia projektu Strategii dla Adwokatury. Nakreślił okoliczności powstawania dokumentu i przedstawił zawarte w nim postulaty, m.in. by szkolenia przygotowywały aplikantów do wykonywania zawodu, dając im praktyczne umiejętności, takie jak: sposób kalkulacji wynagrodzenia, zasady prowadzenia kancelarii, marketing zarówno poszczególnych kancelarii, jak i adwokatury jako grupy zawodowej. Stwierdził, że na podstawie lektur protokołów posiedzeń rad adwokackich z całej Polski dochodzi do wniosku, że aplikanci i młodsi adwokaci mają pewne braki w zakresie praktycznej wiedzy, dotyczącej reguł postępowań dyscyplinarnych. Znają zasady etyki, ale potrzebna jest im pełniejsza wiedza o tym, jak toczą się postępowania dyscyplinarne i jak na przykładzie konkretnych zdarzeń wyciągane są konsekwencje dyscyplinarne.
Adw. Cezary Goryszewski dodał, że w jego opinii takie szkolenia powinni prowadzić izbowi rzecznicy dyscyplinarni.
Następnie głos zabrał adw. Jerzy Zięba, który przedstawił prezentację omawiającą wyniki tegorocznego naboru na aplikację. Przytoczył dane statystyczne.
Następnie wywiązała się dyskusja, w której kolejno głos zabierali adw. Krystyna Drozd, adw. Bartosz Tiutiunik, adw. dr Agnieszka Zemke-Górecka, adw. Marek Brudnicki, adw. Żanna Dembska, adw. dr Ewa Habryn-Chojnacka, adw. Anna Borkowska, adw. Marcin Derlacz, adw. Krzysztof Stec, adw. Władysław Finiewicz, adw. Anna Ślęzak i adw. Lech Kochaniak.
W wyniku dyskusji okazało się, że prowadzona w oparciu o analizę kolejnych zagadnień wymiana poglądów prowadzi do konstruktywnych wniosków. Głęboka analiza przyjętych przez NRA rozwiązań, wypracowanych przez lata i adekwatnych do sytuacji aplikantów, daje dziekanom, okręgowym radom adwokackim i kierownikom szkolenia aplikantów szerokie możliwości kształtowania zarówno procesu szkolenia, jak i relacji aplikant - patron. Uczestnicy dyskusji uznali, że rewolucyjne zmiany w modelu kształcenia aplikantów nie są potrzebne, bowiem nie rozwiążą problemów, które wynikają z sytuacji na rynku usług prawnych. W obliczu wciąż zmieniającej się liczby aplikantów, gwarantem właściwego ich przygotowania do zawodu adwokata są stopniowe modyfikacje szkolenia. Konferencja zaproponuje zmiany, które dadzą poszczególnym ORA większą swobodę w szkoleniu z tzw. umiejętności miękkich, w celu podniesienia efektywności nabywania tych umiejętności przez młodych adeptów zawodu adwokata.
Na koniec głos zabrał mec. Stanisław Kłys, który zachęcał do promowania kultury wśród aplikantów, jako elementu szkolenia. Adwokatura pretenduje do zawodu elitarnego, a to obliguje do pozyskania znacznie większego zakresu wiedzy i wrażliwości na różne aspekty życia, w tym także artystycznego.
Adwokat Elżbieta Nowak podziękowała wszystkim obecnym za aktywny udział w konferencji i ich wkład w opracowanie dotychczasowego modelu odbywania aplikacji oraz szkolenia, podkreślając jak ważne jest to forum w przygotowaniu rozwiązań gwarantujących wysoki standard wprowadzania młodych koleżanek i kolegów w arkana zawodu adwokata.
