Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy dnia 24 stycznia 2018 r. przyjęło rekomendację w sprawie przygotowania europejskiej konwencji o zawodzie prawnika (ang. European convention on the profession of lawyer).
Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy (ang. PACE, Parliamentary Assembly of the Council of Europe), zauważając fundamentalną rolę prawników w ochronie praw i wolności człowieka oraz dostrzegając zwiększającą się liczbę nacisków, a nawet fizycznych ataków na prawników w państwach Rady Europy, wezwało państwa członkowskie do przestrzegania i ochrony prawa swobodnego wykonywania zawodu prawnika, w szczególności poprzez efektywne wykonanie Rekomendacji Komitetu Ministrów Rady Europy nr R (2000) 21 w sprawie wolności wykonywania zawodu prawnika. PACE zobowiązało ponadto Komitet Ministrów Rady Europy do przygotowania europejskiej konwencji o zawodzie prawnika.
Zgodnie z rekomendacją konwencja powinna czerpać z dotychczasowego dorobku w zakresie wykonywania zawodu prawnika, w szczególności z Rekomendacji Komitetu Ministrów nr R (2000) 21. Konwencja nadto powinna mieć wbudowany efektywny mechanizm zapewniający jej przestrzeganie polegający na okresowych przeglądach i raportach. W rekomendacji proponuje się także stworzenie platformy internetowej pozwalającej na wczesne ostrzeganie o przypadkach fizycznej przemocy wobec prawników, bezprawnego pozbawiania ich wolności czy politycznych nacisków w trakcie świadczenia pomocy prawnej. Platforma miałaby być wzorowana na już funkcjonującej platformie informującej o zagrożeniach dla dziennikarzy. W rekomendacji postuluje się także, aby do konwencji mogły przystąpić również kraje spoza Rady Europy.
- Rekomendacja Komitetu Ministrów Rady Europy nr R (2000) 21 w sprawie wolności wykonywania zawodu prawnika
- Projekt rekomendacji oraz raport Sabien Lahaye-Battheu, członka Komisji ds. Prawnych i Praw Człowieka PACE, sprawozdawcy PACE (wersja angielska), (czytaj w formacie pdf)
- Prezentacja projektu przez sprawozdawcę Sabien Lahaye-Battheu w trakcie sesji plenarnej PACE 24 stycznia 2018 r. oraz debata nad projektem (zapis wideo)
- Wyniki głosowania nad projektem rekomendacji
- Tekst rekomendacji nr 2121(2018) dotycząca opracowania europejskiej konwencji o zawodzie prawnika (ang. The case for drafting a European convention on the profession of lawyer)
Seminarium CCBE pt. Groźby wobec prawników: koniec praworządności w Europie? (ang. Threatened lawyers: the end of the rule of law in Europe?)
Jeszcze przed debatą i głosowaniem rekomendacji w siedzibie Rady Europy odbyło się seminarium zorganizowane przez Radę Adwokatur i Stowarzyszeń Prawniczych Europy (CCBE) pt. Groźby wobec prawników: koniec praworządności w Europie? (ang. Threatened lawyers: the end of the rule of law in Europe?).
Celem seminarium było przedstawienie argumentów przemawiających za potrzebą opracowania i przyjęcia europejskiej konwencji o zawodzie prawnika. Seminarium otworzył Antony Mokry, Prezydent CCBE. Debatę prowadził Przewodniczący Stałej Delegacji CCBE w Strasburgu Laurent Pettiti. W pierwszej części seminarium prawnicy Ramazan Demir (Turcja), Alayif Hasanov (Azerbejdżan), Michiel Pestman (Holandia) i Veaceslav Turcan (Mołdawia) przedstawili swoje osobiste doświadczenia związane z naruszaniem ich praw świadczenia pomocy prawnej. W drugiej części seminarium ekspert Stałej Delegacji CCBE w Strasburgu, Piers Gardner przedstawił argumenty, dlaczego potrzebna jest europejska konwencja o zawodzie prawnika.
W seminarium z ramienia Polski uczestniczyli radca prawny Maria Ślązak oraz adwokat Łukasz Lasek, członek Komisji Praw Człowieka przy NRA.
Zaangażowanie CCBE i Adwokatury w prace nad europejską konwencją o zawodzie prawnika
CCBE od samego początku jest zaangażowane w prace nad europejską konwencją o zawodzie prawnika. W szczególności efektem prac CCBE było przygotowanie stanowiska CCBE z 15 września 2017 r. w sprawie potrzeby opracowania europejskiej konwencji o zawodzie prawnika (ang. CCBE contribution on the proposed European Convention on the Profession of Lawyer).
W swoim stanowisku CCBE przedstawiło główne powody przemawiające za potrzebą opracowania i przyjęcia europejskiej konwencji o zawodzie prawnika. CCBE wskazało także na podstawowe standardy, jakie powinny być gwarantowane przez projektowaną konwencję. Wskazano, że punktem wyjścia powinna być Rekomendacja Komitetu Ministrów Rady Europy Nr R(2000)21 w sprawie wolności wykonywania zawodu prawnika.
W pracach CCBE dotyczących opracowania europejskiej konwencji o zawodzie prawnika od samego początku biorą udział przedstawiciele KIRP oraz Komisji Praw Człowieka przy Naczelnej Radzie Adwokackiej.
