Spotkanie Standing Committee ds. Rule of Law CCBE odbyło się 21 września 2021 r. W ramach delegacji polskiej udział w spotkaniu wzięli r.pr. Joanna Wisła-Płonka – przewodnicząca polskiej delegacji w CCBE oraz adw. Bartosz Grohman - sekretarz NRA i przewodniczący delegacji Adwokatury Polskiej w CCBE.
Przedmiotem spotkania było omówienie raportu Rule of Law Komisji Europejskiej. Spotkanie prowadziła Margaret Galen, a moderatorem dyskusji był Simone Cuomo.
Głos zabierali członkowie poszczególnych delegacji. Ze strony polskiej jako pierwsza mec. Wisła-Płonka, która zauważyła, że raport Komisji Europejskiej nt. Rule of Law (Praworządność) koncentruje się na problematyce odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów i prokuratorów, pomijając jednakowoż kwestie odpowiedzialności dyscyplinarnej adwokatów i radców prawnych, co siłą rzeczy powinno być głównym spektrum zainteresowania CCBE.
W imieniu delegacji holenderskiej adw. Frans Kuppe podniósł kwestie niezależności prawników, przypadki zabójstw prawników i kwestie ich bezpieczeństwa (co odnosi się również do dziennikarzy). Brak zagwarantowania niezależności przekłada się na sytuację klientów. Zwrócił też uwagę na ważny aspekt w adwokackich spółkach kapitałowych. Pojawiają się bowiem w przestrzeni biznesowej postulaty, aby do bycia udziałowcami adwokackich spółek kapitałowych (których zasadność tworzenia pojawia się jako coraz częstszy postulat środowisk prawniczych) mogły też być podmioty zewnętrzne, co może wywrócić koncepcję nowej formy wykonywania zawodu w spółce kapitałowej i rodzi ryzyko budowania dużych grup kapitałowych pod szyldem adwokackim, bez realnego udziału adwokatów, którzy mogą być sprowadzeni w takich bytach jedynie do zaplecza merytorycznego. Opowiedział się przeciwko takim rozwiązaniom.
Alzbeta Recova z delegacji czeskiej zauważyła, że raport nt. Rule of Law jest obszerny, ale nie wszystkie delegacje krajowe CCBE złożyły swoje uwagi. Raporty dla Komisji Europejskiej winny być kompleksowe i wyczerpywać wszystkie zagadnienia. Zauważyła, że początkowo przy czeskim raporcie pracowało 6 osób, a obecnie jest to ponad 20 osób, czego wymaga obszerność materiału. Problem łamania praworządności się zwiększa. Recova postulowała polepszenie komunikacji w ramach delegacji CCBE i jej usprawnienie.
Kynast Britta z delegacji austriackiej zwróciła uwagę na zbyt wysokie opłaty sądowe, co przekłada się na utrudniony dostęp do wymiaru sprawiedliwości. Z punktu widzenia Komisji Europejskiej jest to coraz większy problem systemowy, a materiały od poszczególnych delegacji krajowych CCBE stanowią ważny element pozyskiwania cennych informacji bezpośrednio od europejskich organizacji prawniczych. Zauważyła też zwiększającą się presję na dziennikarzy i próby ich powstrzymywania od publikacji materiałów niewygodnych dla poszczególnych władz. Zdarzają się przypadki morderstw dziennikarzy, co jest łatwiej nagłośnić w mediach, aniżeli oddziaływanie polityczne na prawników.
Margaret Galen zwróciła uwagę, że pojawia się problem upolitycznienia wyboru sędziów, co jest bliskie naruszenia traktatów UE.
Ignas Vegle z delegacji litewskiej uznał, że Adwokatura Litewska jest ogólnie zadowolona z prac Komisji Europejskiej, niemniej poruszył temat naruszeń tajemnicy adwokackiej. Wskazał, że notowane są coraz liczniejsze przypadki dotyczące wysuwania różnych oskarżeń wobec prawników, co ma ich eliminować z praktyki zawodowej. Litwini zgłaszali naruszenia procedur do Komisji Europejskiej już w 2019 roku, ale zdaniem Ignasa Verle organy europejskie reagują słabo i z ogromnym opóźnieniem, co osłabia wydźwięk stanowiska Komisji. Litwini w odpowiedzi na swoje wystąpienia uzyskali odpowiedź od Komisji Europejskiej, że ich sprawy są badane, a odpowiedź nadejdzie w połowie roku 2022, co zdaniem Litwinów jest terminem zbyt odległym, ponieważ stawką jest dalsze naruszanie tajemnicy adwokackiej na Litwie. Komisja Europejska zbyt długo zajmuje stanowisko.
Wątek ten podtrzymał adw. Bartosz Grohman, który zabrał głos i potwierdził spostrzeżenia Litwinów. Poparł stanowisko mec. Joanny Wisły-Płonki i zauważył, że skoro Komisja Europejska nie reaguje natychmiast, to w jej miejsce stanowisko powinno zajmować CCBE. Wskazał, że postanowienie TSUE w sprawie Izby Dyscyplinarnej nie jest wykonywane w Polsce, i konieczne jest pilne wystąpienie CCBE w tej sprawie. Zapowiedział, że polska delegacja złoży w tej sprawie stosowny wniosek i będzie oczekiwała stosownego stanowiska.
Dalsze głosy w dyskusji konkludowały, że CCBE winno być bardziej aktywne i częściej zabierać głos. Wskazywały na potrzebę lepszej i sprawniejszej komunikacji pomiędzy delegacjami i komitetami.
