Konferencja w sprawie projektu ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnej informacji prawnej i edukacji prawnej społeczeństwa odbyła się 11 lutego br. w Ministerstwa Sprawiedliwości. Prezydium NRA reprezentował adw. Bartosz Grohman, zastępca sekretarza NRA.

Celem konferencji było przedstawienie założeń do projektu ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnej informacji prawnej i edukacji prawnej społeczeństwa. Na konferencję zaproszono przedstawicieli władz wojewódzkich oraz przedstawicieli Prokuratury Generalnej, Krajowej Rady Sądowniczej, Naczelnej Rady Adwokackiej i Krajowej Rady Radców Prawnych, którą reprezentował prezes KRRP r.pr. Dariusz Sałajewski.

Konferencję prowadził Karol Dałek, zastępca dyrektora Departamentu Zawodów Prawniczych i Dostępu do Pomocy Prawnej w Ministerstwie Sprawiedliwości.

Kolejno omawiano przepisy projektu ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnej informacji prawnej i edukacji prawnej społeczeństwa w brzmieniu z dnia 6 lutego 2015. (czytaj projekt)

Głos zabierali Jan Kremer z Krajowej Rady Sądowniczej i Marek Sadowski z Prokuratury Generalnej - obaj zgłaszali  uwagi natury legislacyjnej.

Przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości wskazywali, że dodano zapis uprawniający osoby posiadające Kartę Dużej Rodziny do uzyskania nieodpłatnej pomocy prawnej. Adwokat Bartosz Grohman wskazał, że taki zapis jednoznacznie uprawni wszystkich posiadaczy takiej karty niezależnie od kryterium dochodowego i jest to zapis bardzo dobry.  Sędzia Waldemar Żurek z KRS dopytywał o zakres kwot przeznaczonych na realizację zadań ustawy wobec rozszerzenia kręgu uprawnionych. Prowadzący konferencję potwierdził, że kwoty nieznacznie by się zwiększyły. 

Przedstawiciele wojewodów zgłaszali uwagi techniczne związane z realizacją ustawy. Wskazywali możliwe konkretne przykłady zachowań petentów i wątpliwości związane z zapewnieniem takim osobom dostępu do bezpłatnej pomocy prawnej w praktyce.

W trakcie dalszej dyskusji o kręgach osób uprawnionych do uzyskania bezpłatnej pomocy prawnej adwokat Bartosz Grohman wskazał, że nie jest możliwym umieszczenie w ustawie wszystkich sytuacji, które skutkowałyby uprawnieniem do bezpłatnej pomocy prawnej. Przypomniał jednak, że zawsze kiedy mają miejsce jakieś zdarzenia lokalne typu katastrofa, stan klęski, czy powódź, lokalne rady adwokackie ad hoc organizują akcje bezpłatnych porad dla poszkodowanych. Akcje takie są organizowane niezwłocznie i korzysta z nich wiele osób. Jest to przejaw działań prospołecznych Adwokatury i zawsze będzie uzupełniał inne inicjatywy samorządowe czy rządowe.

W trakcie dyskusji referenci wskazali, że w najnowszym projekcie, na wniosek NRA i KRRP wykreślono aplikantów adwokackich i radcowskich z kręgu podmiotów świadczących nieodpłatną pomoc prawną. Adwokat Bartosz Grohman wskazał, że zapis taki jest celowy, albowiem aplikanci i tak zapewne zostaną włączeni w system udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej, ale pod nadzorem patronów czy adwokatów dających aplikantom upoważnienie. Zapis taki jest prawidłowy ze względu na kwestie odpowiedzialności adwokata lub radcy prawnego.

Przedstawiciele wojewodów wskazywali też na wrażliwość poufnych danych zapisanych na karcie porady prawnej. Adwokat Bartosz Grohman wskazał, że proponowany zapis nakazujący wpisanie jedynie danych do celów statystycznych nie naraża petenta na ujawnienie żadnych tajemnic. Karta porady ma zawierać bowiem dane identyfikacyjne beneficjenta, czas trwania i formę udzielenia porady oraz wskazanie dziedziny prawa bez jakichkolwiek szczegółów porady.

Prezes KRRP r.pr. Dariusz Sałajewski zawnioskował, aby wykreślić z projektu ustawy zapis umożliwiający wskazywanie preferowanych dziedzin prawa przez adwokatów czy radców prawnych, albowiem wskutek braku regulacji o specjalizacjach prawniczych wymóg taki mógłby być nieskuteczny. Ministerstwo Sprawiedliwości zadeklarowało, że uwaga zostanie uwzględniona.

Dalsze uwagi miały charakter dyskusji na temat praktycznej realizacji ustawy na szczeblach wojewódzkich i powiatowych. Dyskutowano o działaniu infolinii i aspektach technicznych oraz o wyliczeniu kosztów wykonania zadań z ustawy.

W porównaniu do poprzednich projektów ustawy Ministerstwo dodało do projektu zapis o podejmowaniu działań zmierzających do zwiększenia świadomości prawnej społeczeństwa, co wpisuje się m. in. w akcje edukacji prawnej społeczeństwa inicjowane przez Adwokaturę.

Adw. Bartosz Grohman

Zastępca Sekretarza NRA