Konferencja Kierowników Szkolenia, zorganizowana przez Komisję Kształcenia Aplikantów Adwokackich przy Naczelnej Radzie Adwokackiej, odbyła się od 13 do 15 maja w Sandomierzu. 

W konferencji wzięli udział kierownicy szkoleń, członkowie komisji, a także zaproszeni goście, w tym członkowie Prezydium NRA: adw. Andrzej Zwara - prezes, adw. Jacek Trela - wiceprezes, adw. Bartosz Grohman - zastępca sekretarza NRA, adw. Mirosława Pietkiewicz - skarbnik NRA, adw. Ewa Krasowska - rzecznik dyscyplinarny NRA, adw. Jerzy Zięba - członek Prezydium NRA, a także adw. Ziemisław Gintowt - przewodniczący Zespołu Doradców Prezesa NRA oraz adwokat Anisa Gnacikowska, przewodnicząca Zespołu Sekretarzy Prawniczych NRA. Obecny był także adw. Jacek Ziobrowski, prezes Wyższego Sądu Dyscyplinarnego Adwokatury. Przybyli również dziekani izb adwokackich – adw. Joanna Kaczorowska, dziekan ORA w Płocku oraz adw. Włodzimierz Łyczywek, dziekan ORA w Szczecinie.

Konferencję połączono ze spotkaniem z przedstawicielami samorządu aplikantów adwokackich, na które zaproszono starostów poszczególnych lat aplikacyjnych ze wszystkich izb adwokackich. 

W trakcie konferencji odbyły się cztery robocze sesje, podczas których zebrani omówili i przedyskutowali przebieg egzaminu adwokackiego w roku 2016, szczególną uwagę poświęcając wynikom tego egzaminu z etyki oraz prawa cywilnego. Zebrani ocenili, jako odpowiednie zaproponowane wcześniej rozwiązania, dotyczące zmodyfikowania programu szkolenia w zakresie etyki. Głos zabrał adw. Trela, który mówił o istocie nauki zasad etyki i godności zawodu adwokata. Postulował też powrót do egzaminu ustnego podczas egzaminu adwokackiego.

W zakresie egzaminu z prawa cywilnego w czasie dyskusji uznano, że pomimo niejednoznacznego wyniku tego egzaminu, nie istnieje potrzeba wprowadzenia korekt w ramowym programie szkolenia, natomiast w izbach, w których egzamin ten zakończył się relatywnie gorszym wynikiem, konieczne jest rozważenie wprowadzenia korekt w zakresie przebiegu szkolenia, co do kwestii związanych z działem spadku, podziałem majątku wspólnego, zniesieniem współwłasności nieruchomości. Przy tej okazji przeprowadzono także dyskusję na temat ujednolicenia kryteriów oceny prac egzaminacyjnych.

Poważną część konferencji zdominowały kwestie analizy problemów związanych ze stosowaniem regulaminu odbywania aplikacji. Zebrani wyrazili pogląd, iż rozważenia wymaga - szczególnie przez Krajowy Zjazd Adwokatury - ewentualne przemodelowanie regulaminu w ten sposób, aby, zachowując jednolitość aplikacji, zapewnić jednak poszczególnym izbom możliwość uelastycznienia toku szkolenia, np. poprzez umożliwienie rozpoczynania szkolenia od prawa cywilnego lub prawa karnego, w zależności od liczby aplikantów w izbie. Zebrani, w tym adw. Andrzej Zwara, prezes NRA. wyrazili pogląd, iż komisja winna zebrać uwagi poszczególnych izb w tej kwestii do końca lipca 2016 roku oraz przygotować propozycje zmian w regulaminie.

Omawiano też kwestię obowiązkowego uczestniczenia aplikantów w konkursach krasomówczych, zebrani podzielili się doświadczeniami i praktyką poszczególnych izb.

Adw. Anisa Gnacikowska przedstawiła i omówiła orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawach dotyczących aplikacji i aplikantów za lata 2013-2016, adw. dr Ewa Habryn omówiła kwestie orzecznictwa w zakresie udostępniania informacji o wynikach cząstkowych kolokwiów i egzaminów poszczególnych aplikantów w trybie dostępu do informacji publicznej.

Kierownicy szkoleń podzielili się także doświadczeniami w zakresie stosowanych w toku szkolenia aplikantów modeli zajęć opartych na symulacjach.

W trakcie konferencji przedstawiciele wielkopolskiej izby adwokackiej zachęcali poszczególne izby do korzystania z systemu e-dziennik, stanowiącego opracowaną i wdrożoną trzy lata temu platformę elektroniczną, umożliwiającą komunikację osób odpowiedzialnych za szkolenie oraz wykładowców z aplikantami, opracowywanie w formie elektronicznej planów szkolenia. Platforma ta zawiera informatyczne narzędzia, ułatwiające prowadzenie i organizowanie zajęć z aplikantami.

Przedstawiciele izb wymienili się także doświadczeniami w zakresie nabywania dla aplikantów systemów informacji prawniczej. Zebrani uznali za wartościowe rozważenie możliwości wypracowania wspólnego dla wszystkich, bądź wyłącznie dla zainteresowanych izb, modelu zakupu systemu LEX bądź LEGALIS. Zadaniem komisji ma być przygotowanie wstępnych ofert nabycia tych systemów.

Cykl spotkań z przedstawicielami aplikantów adwokackich otworzył adw. Jerzy Zięba.

Prezes Andrzej Zwara omówił aktualne problemy Adwokatury, wpływ demograficznych przemian na jej kształt, a także potrzebę dyskusji nad współczesnymi wyzwaniami. Odniósł się do wcześniejszych dyskusji, m.in. do głosów, że rola samorządu adwokackiego jest zbyt słaba, aby oddziaływać na środowiska prawotwórcze. Prezes Zwara przypomniał, że środowisko adwokackie nie ma możliwości egzekwowania określonych postulatów na arenie politycznej i nigdy ich nie miało. Porównał sytuację polskiego samorządu adwokackiego z samorządami innych państw, które praktycznie w ogóle nie zajmują stanowiska w kwestiach prawotwórczych, a jedynie skupiają się na bieżącej organizacji spraw zawodowych adwokatów.

W dalszej kolejności konferencji głos zabierali przedstawiciele aplikantów adwokackich, sygnalizując ich oczekiwania co do wprowadzenia pewnych form specjalizacji już podczas szkolenia w ramach aplikacji. W dyskusji zwracano też uwagę na problem odpowiedzialności aplikantów za działania w charakterze kuratora nieznanego z miejsca pobytu. Ponieważ aplikanci wyrażali chęć pogłębionej dyskusji, organizatorzy zapowiedzieli jej ciąg dalszy w dniu następnym – 14 maja.

Wieczorem uczestnicy konferencji uczestniczyli w kolacji, podczas której nadal omawiali sprawy związane ze szkoleniem aplikantów i ich sytuacją.

Kolejnego dnia, po spotkaniu kierowników szkolenia, aplikanci spotkali się z kierownikami oraz przedstawicielami Prezydium NRA w składzie: adw. Bartosz Grohman, adw. Mirosława Pietkiewicz, adw. Ewa Krasowska i adw. Jerzy Zięba, który jako organizator konferencji wygłosił słowo wstępne.

Następnie głos zabrał adw. Bartosz Grohman, zachęcając do dyskusji o problemach, jakie występują w toku aplikacji. Zasygnalizowano problemy, pojawiające się w niektórych izbach, w związku z blokiem zajęć odbywających się w sądach i prokuraturach. Przedstawiciele izby warszawskiej przedstawili projekt konferencji naukowej aplikantów, mającej odbyć się w Warszawie, poruszyli problem statusu aplikanta po skreśleniu z listy aplikantów, a przed wpisem na listę adwokatów, opowiedzieli też o zajęciach fakultatywnych oraz zorganizowanych sekcjach prawniczych w swojej izbie. Przedstawili postulaty zorganizowania grup patronackich, by rozwiązać problemy dotyczące więzi aplikant-patron, zreferowali także problemy z liczebnością grup zajęciowych.

Okazało się, że większość problemów podnoszonych przez aplikantów ma charakter lokalny, nie systemowy. Na przykład aplikanci jednej z izb skarżyli się, że sądy powołują ich na kuratorów, ale nie wynagradzają tego w sposób adekwatny. Wskazywano przypadki, gdy aplikanci są zatrudniani na umowy cywilnoprawne bądź nawet wcale nie otrzymują  wynagrodzenia za zatrudnienie w pełnym wymiarze. 

W toku dyskusji, adw. Bartosz Grohman zauważył, że uwagi te przede wszystkim powinny być przedstawiane lokalnym władzom izb, a niektóre wymagają jedynie wyjaśnienia z patronem bądź zatrudniającą aplikanta kancelarią. Trudno oczekiwać, że Prezydium NRA będzie podejmowało działania w jednostkowych  sprawach, dotyczących wynagrodzenia aplikantów.

Adw. Grohman mówił też, że autorytet Adwokatury wymaga wspólnego wysiłku wszystkich jej członków. Wskazał, że zna przypadki, gdy aplikanci otrzymywali wynagrodzenie za udział w pocztach sztandarowych, co może świadczyć o braku poczucia przynależności do wspólnoty. Odnosząc się do kwestii oczekiwań aplikantów co do stałości zatrudnienia, przypomniał, że wykonywanie zawodu adwokata wiąże się z niezależnością, której nie da się pogodzić z umową etatową. Życzył wszystkim aplikantom, aby po ukończeniu aplikacji prowadzili własne kancelarie.

W końcu części oficjalnej głos zabrał adw. Stanisław Kłys, który w - tradycyjnie ciepłym - przemówieniu nawiązał do roli Adwokatury w kształtowaniu społeczeństwa, roli promowania kultury i erudycji wśród adwokatów. Opisał działania Naczelnej Rady Adwokackiej w promowaniu kultury polskiej i sile oddziaływania wizerunku Adwokatury.

Czas wolny stanowił doskonałą okazję do integracji uczestników sandomierskiego spotkania. W kuluarach wymieniano poglądy, informacje i spostrzeżenia, dotyczące kształcenia aplikantów w różnych izbach, a także konfrontowano je z punktem widzenia najmłodszych członków Adwokatury. Uczestnicy spotkania mieli też okazję poznać historie i zabytki Sandomierza, który jest jednym z najstarszych, najpiękniejszych i najważniejszych historycznie miast Polski.

Szczególne podziękowania należą się organizatorowi konferencji – adw. Jerzemu Ziębie, członkowi Prezydium NRA. Program merytoryczny konferencji kierowników szkolenia aplikantów adwokackich przygotował adwokat Tomasz Guzek, przewodniczący Komisji Kształcenia Aplikantów Adwokackich NRA.