Czym jest LegalTech, w jaki sposób adwokat może korzystać z dostępnej technologii w codziennej pracy i jakie płyną z tego korzyści – to będą tematy cyklu artykułów, zainicjowanych i przygotowanych przez Instytut LegalTech Naczelnej Rady Adwokackiej.
W ramach działalności Instytutu w każdy piątek w ramach serii "Cyfrowe piątki" na profilach społecznościowych Naczelnej Rady Adwokackiej pojawiać się będą posty dotyczące LegalTech, a w szczególności informatyzacji, cyfryzacji i narzędzi wspierających pracę prawnika.
Pojęcie LegalTech wywodzi się z połączenia słowa Legal, które w tłumaczeniu z języka angielskiego na język polski oznacza prawny, prawniczy oraz Tech skrótu słowa Technology, które oznacza technologię. LegalTech oznacza narzędzia informatyczne optymalizujące prace związane ze stosowaniem prawa dedykowane zarówno prawnikom, jak i osobom niezwiązanym z prawem. Pozwalają na automatyzację i informatyzację tworzenia dokumentów prawnych, wyszukiwanie, analizę i zarządzanie informacjami (legal research), obsługę klientów oraz dostęp, integrację i przechowywanie danych.
Pomimo stosunkowo krótkiego czasu funkcjonowania tego terminu w powszechnej świadomości prawników, wykorzystanie technologii w codziennej pracy prawnika było już dostrzegalne od dawna. Należy tutaj wskazać na codzienne korzystanie przez adwokatów z przeglądarek internetowych, edytorów tekstowych, programów pozwalających na prezentację, przenoszenie i drukowanie treści tekstowo-graficznych czy korzystanie z poczty elektronicznej. Z czasem coraz bardziej powszechnymi narzędziami stały się oprogramowania służące do prowadzenia spraw klientów, a także systemy informacji prawnej, pozwalające na sprawy sposób korzystania z orzecznictwa sądów oraz dorobku doktryny. Okoliczności pandemii i związanej z nią transformacji mającej na celu ograniczenie kontaktów bezpośrednich, przyśpieszyły także wprowadzenie doręczeń elektronicznych dokonywanych za pośrednictwem Portalu Informacyjnego Sądów Powszechnych, a także informatyzacji procedur w Krajowym Rejestrze Sądowym. Wiele kancelarii prawnych rozpoczęło pracę w trybie zdalnym, co wielokrotnie wymusiło wprowadzenie szeregu technologicznych rozwiązań takich jak digitalizacja akt prowadzonych spraw, a także wdrożenie programów usprawniających elektroniczną komunikację pomiędzy zespołami. Obecnie narzędzia LegalTech stosowane są nie tylko w kancelariach prawnych, ale także w sądownictwie, organach ścigania, administracji oraz pracy prawników in-house.
Wyróżnia się podział narzędzi LegalTech ze względu na stopień ich zaawansowania technologicznego. LegalTech 1.0 to najbardziej proste narzędzia wspomagające pracę prawnika takie jak programy do organizacji pracy kancelarii, obiegu dokumentów, systemy informacji prawnej, ewidencjonowania godzin oraz narzędzia do komunikacji. To właśnie technologie, które znamy najbardziej, ponieważ są obecne w pracy prawnika już od dawna. LegalTech 2.0 to narzędzia o bardziej złożonym stopniu skomplikowania technologicznego np. automatyzujące tworzenie dokumentów, umów, pozwów, smart contracts, dzięki którym w codziennej pracy czas poświęcany na wykonywanie poszczególnych czynności jest krótszy. LegalTech 3.0 to narzędzia, które działają autonomicznie, wykorzystują sztuczną inteligencję i uczenie maszynowe, co pozwala na intuicyjne tworzenie i analizę dokumentów. LegalTech 3.0 to programy o najwyższym stopniu skomplikowania, jednak pozwalają one na zaoszczędzenie największej ilości czasu i tym samym zwiększenie efektywności wykonywanej pracy.
Wraz z rozwojem technologii wzrasta także ryzyko nieuprawnionego dostępu do danych, w szczególności danych poufnych, którymi prawnicy posługują się na co dzień. Adwokatura dostrzega konieczność przyjęcia jednolitych wytycznych dla ochrony bezpieczeństwa korzystania z technologicznych rozwiązań. Obecnie Instytut LegalTech Naczelnej Rady Adwokackiej pracuje nad przygotowaniem standardów cyberbezpieczeństwa dla adwokatów, które pozwolą na wdrożenie odpowiednich praktyk i procedur bezpieczeństwa, niezwykle istotnych dla ochrony tajemnicy adwokackiej.
Technologia w pracy adwokata może stanowić przewagę konkurencyjną na rynku powodując usprawnienie pracy prawników i kancelarii prawnych, a także ułatwiając kontakty z klientami. Rozsądne i bezpieczne wykorzystywanie narzędzi informatycznych może wpływać na rentowność prowadzonych kancelarii prawnych i ułatwiać start w zawodzie poprzez obniżenie kosztów prowadzenia działalności. Korzystanie z narzędzi informatycznych jest także wyzwaniem dla każdego prawnika związanym z zapewnieniem bezpieczeństwa dla prawników, kancelarii i ich klientów. Obecnie można zaobserwować dynamiczny rozwój rynku LegalTech, co w niedalekiej przyszłości może przynieść zmiany dotychczasowego modelu pracy prawników. W celu właściwego przygotowania się do nadchodzących zmian kluczowe wydaje się posiadanie aktualnej wiedzy o rynku i narzędziach LegalTech.
Instytut LegalTech Naczelnej Rady Adwokackiej zachęca do śledzenia działalności Instytutu, lektury artykułów publikowanych na stronach i w newsletterach oraz zapoznawania się z informacjami udostępnionymi na profilach społecznościowych adwokatury.
