Naczelna Rada Adwokacka podczas posiedzenia plenarnego 23 października br. przyjęła przez aklamację uchwałę nr 26/2021, w której apeluje do władz Rzeczypospolitej Polskiej o respektowanie godności ludzkiej, praw i wolności każdego człowieka, w tym znajdujących się na granicy polsko-białoruskiej migrantów i respektowanie zasady „non-refoulement” wynikającej z konwencji genewskiej.
W tej samej uchwale NRA zwraca się z apelem do premiera Mateusza Morawieckiego o znowelizowanie przepisów tak, by adwokaci i aplikanci adwokaccy, którzy nie mają siedzib zawodowych na obszarze objętym stanem wyjątkowym, mogli udzielać pomocy prawnej obywatelom na tych terenach.
W uchwale czytamy:
W związku z aktualną sytuacją na granicy polsko-białoruskiej, Naczelna Rada Adwokacka apeluje do władz Rzeczypospolitej Polskiej o respektowanie godności ludzkiej, praw i wolności każdego człowieka, w tym znajdujących się na granicy migrantów i respektowanie zasady „non-refoulement” wynikającej z Konwencji dotyczącej statusu uchodźców sporządzonej w Genewie 28 lipca 1951 r.
Naczelna Rada Adwokacka wyraża sprzeciw wobec działań funkcjonariuszy Straży Granicznej i podejmowanych naprędce działań legislacyjnych mających na celu uniemożliwienie lub utrudnienie osobom poszukującym ochrony międzynarodowej realizacji ich prawa do tymczasowej ochrony i rozpoznania składanych (niezależnie od formy i miejsca) wniosków. Władze Republiki Białorusi instrumentalnie traktują uchodźców, co jednak nie może stanowić usprawiedliwienia dla praktyki władz polskich dopuszczających się wywózki dzieci i nierzadko schorowanych oraz zziębniętych ludzi.
Zgodnie z art. 1 Prawa o adwokaturze Naczelna Rada Adwokacka stojąc na straży praw i wolności obywatelskich dostrzega konieczność zapewnienia pomocy prawnej każdemu potrzebującemu człowiekowi, niezależnie od jego statusu prawnego czy posiadanego obywatelstwa.
W związku z powyższym, jak i z treścią rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 2021 r. w sprawie ograniczeń wolności i praw w związku z wprowadzeniem stanu wyjątkowego Naczelna Rada Adwokacka zwraca się z apelem do Prezesa Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej Pana Mateusza Morawieckiego o pilne znowelizowanie przez Radę Ministrów § 2 ust. 1 tego rozporządzenia poprzez umieszczenie w wyłączeniach z ograniczeń, o których mowa w § 1 rozporządzenia osób, które wykonują zawód adwokata lub aplikanta
adwokackiego, nie mając siedziby zawodowej na obszarze, na którym wprowadzono stan wyjątkowy, ale świadczą na terenie objętym stanem wyjątkowym pomoc prawną.
Adwokaci, którzy przemieszczają się do strefy objętej stanem wyjątkowym w celu świadczenia pomocy prawnej na rzecz swoich Klientów, są zatrzymywani do kontroli, muszą oczekiwać nierzadko po kilkadziesiąt minut na decyzję funkcjonariuszy Policji (najczęściej dyżurnego komisariatu Policji) czy mogą dotrzeć do sądów lub innych organów, przed którymi świadczą pomoc prawną.
Zgodnie z art. 4 ust. 1 Prawa o adwokaturze zawód adwokata polega na świadczeniu pomocy prawnej, zaś w myśl art. 7 ust. 1 Prawa o adwokaturze adwokat podczas i w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych korzysta z ochrony prawnej podobnie jak sędzia i prokurator. Wobec powyższego bezprawne jest stosowanie procedury sprawdzania czy kontroli adwokatów zmierzających do strefy stanu wyjątkowego w celu świadczenia pomocy prawnej.
Uniemożliwienie realizowania obowiązków zawodowych przez adwokatów (aplikantów adwokackich), w tym w szczególności poprzez nieskrępowane przemieszczanie się w celach związanych z niesieniem pomocy prawnej obywatelom na terenie 115 miejscowości w województwie podlaskim i 68 miejscowości w województwie lubelskim godzi w prawo obywateli do dostępu do adwokata, utrudnia uzyskanie niezbędnej pomocy prawnej oraz bezzasadnie ogranicza prawo obywateli do sądu, w tym do korzystania z pomocy adwokata.
(czytaj uchwałę NRA nr 26/2021)
