• Naczelna Rada Adwokacka będzie uprawniona do wskazania kandydata na członka Krajowej Rady Sądownictwa.
• To zapis z przyjętej przez Sejm nowelizacji ustawy o KRS.
• To efekt starań Prezesa Naczelnej Rady Adwokackiej adw. Przemysława Rosatiego.
• NRA będzie miała także swojego przedstawiciela w Radzie Społecznej przy Krajowej Radzie Sądownictwa.

 

Przypomnijmy, że zgodnie z pierwotną wersją projektu nowelizacji ustawy o KRS prawo zgłoszenia sędziego – kandydata na członka Krajowej Rady Sądownictwa przysługiwało sędziom, a także Naczelnej Radzie Adwokackiej, Krajowej Radzie Radców Prawnych, Krajowej Radzie Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym, organowi uprawnionemu do nadawania stopni naukowych w dziedzinie nauk społecznych w dyscyplinie naukowej nauki prawne, a przede wszystkim grupie co najmniej 2 000 obywateli, mających prawo wybierania do Sejmu.

W lutym br. powstał nowy projekt, który zakładał, że prawo zgłaszania kandydatów przysługuje wyłącznie sędziom z pominięciem m. in. Naczelnej Rady Adwokackiej.

Ta zmiana wywołała szybką reakcję Prezesa NRA. W lutym 2024 r. przesłał on do Premiera RP Donalda Tuska i do Ministra Sprawiedliwości Adama Bodnara negatywną opinię do projektu ustawy o zmianie ustawy o KRS, w zakresie zmiany listy podmiotów, którym przysługuje prawo zgłaszania kandydatów do KRS.

Wopinii Prezes NRA wskazywał, że przyznanie wyłącznie sędziom prawa zgłoszenia sędziego–kandydata na członka Krajowej Rady Sądownictwa jest niezrozumiałe, niczym nieuzasadnione i błędne. Podkreślił, że w procedurze obsady Krajowej Rady Sądownictwa konieczny i pożądany jest udział społeczeństwa obywatelskiego, jednostek naukowych oraz samorządów zawodów zaufania publicznego. Prezes NRA argumentował, że kształtowanie tego organu powinno mieć szeroki wymiar obywatelski, co zapewni silniejszą legitymizację działań tego organu, poszerzy współodpowiedzialność za jego prawidłowe i transparentne funkcjonowanie, a przede wszystkim będzie wyrazem otwartości na współpracę ze społeczeństwem obywatelskim i zawodami zaufania publicznego, które realizują i chronią interes publiczny.

Opinia Prezesa NRA została wysłana przed planowanym na 20 lutego 2024 r. posiedzeniem Rady Ministrów.

26 marca Prezes NRA – wraz z przedstawicielami Instytutu Legislacji i Prac Parlamentarnych przy NRA adw. Moniką Haczkowską, adw. Emilią Naumann, adw. Maciejem Obrębskim i adw. Francesco Goldonim – wziął udział w wysłuchaniu publicznym w sprawie rządowego projektu zmian w ustawie o Krajowej Radzie Sądownictwa, które miało miejsce w Sejmie.

Prezes NRA i przedstawiciele Adwokatury prezentowali postulat wprowadzenia zmiany do przedmiotowego projektu polegający na tym, że prawo zgłoszenia kandydata na członka Krajowej Rady Sądownictwa, przysługiwałoby nie tylko sędziom, ale także: Naczelnej Radzie Adwokackiej, Krajowej Radzie Radców Prawnych, Krajowej Radzie Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym, organowi uprawnionemu do nadawania stopni naukowych w dziedzinie nauk społecznych w dyscyplinie nauki prawne, a przede wszystkim grupie co najmniej 2000 obywateli, mających prawo wybierania do Sejmu.

Działania Prezesa NRA przyniosły skutek. Sejm uchwalił nowelizację ustawy o KRS, w której poszerzono liczbę podmiotów, które mogą zgłaszać kandydatów na członków KRS o Naczelną Radę Adwokacką, Krajową Izbę Radców Prawnych i Krajową Radę Notarialną.

Nowelizacja zakłada też utworzenie Rady Społecznej przy KRS, która będzie doradzała w sprawach dotyczących rozpatrywania i oceny kandydatów do pełnienia urzędu na stanowiskach sędziowskich i asesorskich.

Jak czytamy na rządowych stronach: celem Rady będzie zapewnienie otwartego udziału organizacji obywatelskich i zawodowych w tworzeniu strategii reform w sądownictwie. Chodzi także o zagwarantowanie obiektywizmu w ich monitorowaniu. Rozwiązanie pozwoli również na pełną kontrolę procesu nominacji sędziów i będzie skuteczniej chronić sądy przed ewentualnymi naciskami politycznymi.

W skład Rady wejdą osoby wskazane przez Naczelną Radę Adwokacką, Krajową Radę Radców Prawnych, Krajową Radę Notarialną, Radę Główną Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Krajową Radę Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym. 1/3 członków Rady jest wyznaczana przez Prezydenta. Członkami Rady będą także przedstawiciele organizacji pozarządowych wskazywani przez Radę Działalności Pożytku Publicznego. Kadencja Rady Społecznej będzie trwała 4 lata.

Teraz nowelizacja trafiła do Senatu.