- Wszelkie całkowite zakazy dotyczące korzystania z informacji handlowych przez adwokatów zostały zniesione.
- Przy czym wprowadzone zostały ograniczenia dotyczące treści zamieszczanych w przekazywanych informacjach.
- Przepisy Kodeksu Etyki Adwokackiej dotyczące informacji handlowej i reklamy są zgodne z wymogami art. 24 dyrektywy usługowej.
- Zmiany przyjęto na posiedzeniu plenarnym Naczelnej Rady Adwokackiej 26 maja, uchwałą.
- Publikujemy treść uchwały i harmonogram wykonanych prac.
Uchwała NRA:
§ 1
Naczelna Rada Adwokacka uchwala zmiany w Zbiorze Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu (Kodeks Etyki Adwokackiej) – obwieszczenie Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej – uchwała nr 230/2022 z dnia 22 września 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu (Kodeks Etyki Adwokackiej) w ten sposób, że:
1) odnośnik nr 1 do uchwały Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu (Kodeks Etyki Adwokackiej) otrzymuje brzmienie:
„1) Niniejsza uchwała dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia: 1) dyrektywy 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotycząca usług na rynku wewnętrznym (Dz. U. UE. L. z 2006 r. Nr 376, str. 36).; 2) dyrektywy 2000/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie niektórych aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego, w szczególności handlu elektronicznego w ramach rynku wewnętrznego (dyrektywa o handlu elektronicznym) (Dz. U. UE. L. z 2000 r. Nr 178, str. 1).”
2) § 23 otrzymuje brzmienie:
„1. Adwokat jest uprawniony do posługiwania się informacją handlową z zastrzeżeniem, że taka informacja handlowa będzie zgodna z zasadami niniejszego "Zbioru".
2. Informacja handlowa oznacza każdą formę komunikacji mającej na celu promowanie bezpośrednio lub pośrednio usług lub wizerunku adwokata.
3. Informacja handlowa nie może uchybiać zasadom etyki lub godności zawodu, w szczególności adwokata obowiązuje zakaz posługiwania się informacją handlową:
a) uchybiającą godności innych osób;
b) naruszającą tajemnicę adwokacką;
c) naruszającą zasadę lojalności i koleżeństwa;
d) naruszającą niezależność adwokata;
e) porównawczą, nierzetelną, podstępną, nieprawdziwą, natarczywą lub niestosowną;
f) stwarzającą choćby prawdopodobieństwo wywołania nieuzasadnionego oczekiwania co do wyników świadczonej pomocy prawnej;
g) powołującą się na znajomości lub wpływy;
f) zawierającą treści ocenne;
i) wprowadzającą w błąd lub wyzyskującej taki błąd;
j) nadużywającą zaufania, wykorzystującą łatwowierność, przymusowe położenie, brak wiedzy lub doświadczenia odbiorcy;
k) odwołującą się do emocji lub uczuć;
l) zawierającą treści lub odesłania nielicujące z wykonywaniem zawodu adwokata;
ł) umieszczaną w niestosownym lub nieodpowiednim miejscu.
4. Informacja handlowa może zawierać odniesienia do prowadzonych przez adwokata spraw, jego klientów lub zawierać ich opinie pod warunkiem, że adwokat poinformuje klienta o formie, treści, sposobie, kontekście informacji handlowej i dysponuje jego zgodą w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej na ich publikację.”
3) § 23a otrzymuje brzmienie:
„1. Informacja handlowa musi być wyraźnie oznaczona jako pochodząca od adwokata i umożliwiająca jednoznacznie jego identyfikację.
2. Adwokat jest odpowiedzialny za informację handlową opublikowaną przez osoby trzecie w jego imieniu lub na jego rzecz.
3. W przypadku niezgodności informacji handlowej z zasadami niniejszego “Zbioru”, opublikowanej przez adwokata, w jego imieniu lub na jego rzecz, adwokat jest zobowiązany niezwłocznie podjąć wszelkie niezbędne działania celem usunięcia tej niezgodności.
4. Adwokat nie może składać bezpośrednich propozycji świadczenia pomocy prawnej za pośrednictwem osób trzecich, które otrzymują za to wynagrodzenie.
5. Adwokat nie może promować produktów lub usług osób trzecich, jeżeli uchybiałoby to zasadom etyki lub godności zawodu.”
4) § 23b otrzymuje brzmienie:
„1. W ramach informacji handlowej, adwokat może przedstawiać stawki wynagrodzeń, metody ich obliczania oraz informacje o wysokości ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej.
2. Każda informacja handlowa dotycząca wynagrodzenia lub sposobu jego obliczania musi być sformułowana jednoznacznie, w szczególności należy w niej wyraźnie określić, czy wynagrodzenie obejmuje ponoszone wydatki, podatki oraz inne opłaty.
3. Adwokat może informować o świadczonej pomocy prawnej poprzez oferty w postępowaniu o charakterze przetargu, konkursu lub oferty złożone na wyraźne życzenie potencjalnego klienta, które to informacje mogą mieć znaczenie przy ocenie tej oferty.”
5) dotychczasowy przepis § 23d zostaje oznaczony jako § 23d ust. 2 i dodaje się § 23d ust. 1 w brzmieniu:
„1. Adwokata obowiązuje zakaz współpracy z podmiotami pozyskującymi klientów z naruszeniem prawa, zasad współżycia społecznego lub w sposób sprzeczny z godnością zawodu.”
§ 2
Upoważnia się Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej do ustalenia tekstu jednolitego Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu (Kodeksu Etyki Adwokackiej) uchwalonego przez Naczelną Radę Adwokacką 10 października 1998 r. (uchwała nr 2/XVIII/98) ze zmianami wprowadzonymi uchwałą Naczelnej Rady Adwokackiej nr 32/2005 z 19 listopada 2005 r., uchwałami Naczelnej Rady Adwokackiej nr 33/2011 – 54/2011 z dnia 19 listopada 2011 r., uchwałą nr 64/2016 Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 25 czerwca 2016 r., uchwałą nr 66/2019 Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 21 września 2019 r. oraz uchwałą nr 66/2022 Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 10 września 2022 r. oraz do obwieszczenia treści tekstu jednolitego tej uchwały na stronie www.adwokatura.pl.
§ 3
Uchwała wchodzi w życie z chwilą podjęcia.
Nad zmianami w Kodeksie Etyki pracował Zespół pod kierunkiem adw. Przemysława Stęchłego.
Przypominamy chronologię działań jakie podejmowano od początku 2021 r., kiedy weszła w życie ustawa z dnia 19 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej.
Prezydium NRA 15 kwietnia 2021 r. powołano Zespół ds. opracowania projektu zmian w Zbiorze Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu, który dokonał przeglądu zgodności obowiązujących przepisów regulacyjnych dotyczących możliwości korzystania przez adwokatów z informacji handlowych i zaproponował chronologię działań, która następnie została przyjęta przez Naczelna Radę Adwokacką:
1. Przeprowadzenie badań jakościowych oraz ilościowych (art. 50f ust. 1 u.z.u.k.z.p.c.U.E.).
2. Opracowanie projektu przepisów regulacyjnych odnoszących się do informacji handlowych wraz z uzasadnieniem (50b w zw. z art. 50f ust. 2 u.z.u.k.z.p.c.U.E.).
3. Przeprowadzenie konsultacji projektu aktu normatywnego, zawierającego przepisy regulacyjne (art. 50b w zw. z art. 50f ust. 2 u.z.u.k.z.p.c.U.E.).
4. Opracowywanie wniosków z przebiegu konsultacji oraz ich wpływu na projektowane przepisy regulacyjne.
5. Podjęcie przez Naczelną Radę Adwokacką uchwały w przedmiocie przyjęcia projektowanych przepisów regulacyjnych.
Przebieg przeprowadzonych prac:
1. Naczelna Rada Adwokacka zleciła wykonanie badań jakościowych i ilościowych wśród adwokatów oraz konsumentów. Badania te przeprowadzono w okresie od kwietnia do października 2022 r. Badania adwokatów wykonał zespół pracujący pod kierunkiem prof. Ryszarda Sowińskiego z Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, zaś badania konsumentów wykonał dr Marek Gnusowski z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. Na podstawie badań sporządzono raporty, z których wynika, że zarówno konsumenci, jak i adwokaci widzą konieczność wprowadzenia ograniczeń w posługiwaniu się przez adwokatów informacją handlową.
2. Podczas posiedzenia plenarnego Naczelnej Rady Adwokackiej w listopadzie 2022 r. zostały przedstawione wyniki powyższych badań i na ich podstawie określono kierunek zmian. Szczegółowo omówiono procedurę wynikająca z u.z.u.k.z.p.c.U.E. i przyjęto harmonogram dalszych prac.
3. Kolejnym etapem było przygotowanie wstępnego projektu zmian w Kodeksie Etyki Adwokackiej zgodnie z wymaganiami określonymi w art. 24 dyrektywy usługowej przy uwzględnieniu wspomnianych badań. W dniu 13 stycznia 2023 r projekt ten został przedstawiony i omówiony na posiedzeniu plenarnym Naczelnej Rady Adwokackiej. Na tym posiedzeniu Prezydium NRA zakreśliło członkom Naczelnej Rady Adwokackiej termin do dnia 25 stycznia 2023 r. na zgłaszanie wstępnych uwag do ww. projektu. Na bazie wewnętrznej dyskusji projekt został przyjęty przez Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej w dniu 9 lutego 2023 r.
4. Przygotowane zostało uzasadnienie projektu, obejmujące m.in. ocenę zgodności przepisów regulacyjnych dotyczących informacji handlowych z zasadami proporcjonalności, uzasadnionego i niedyskryminującego charakteru.
5. Od 28 marca do 27 kwietnia trwały konsultacje wewnętrzne i zewnętrzne projektu wraz z uzasadnieniem. Wyniki tych konsultacji posłużyły do ostatecznego ukształtowania projektu.
6. 12 maja br. Prezydium NRA przyjęło projekt uchwały Naczelnej Rady Adwokackiej w sprawie zmian w Zbiorze Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu.
7. Na posiedzeniu plenarnym Naczelnej Rady Adwokackiej 26 maja 2023 r. przyjęto uchwałę zmieniającą Kodeks Etyki Adwokackiej.
Prezes NRA dziękuje za pracę nad tym projektem adwokatom: prof. Piotrowi Piesiewiczowi, Monice Tomiak, Przemysławowi Stęchłemu, Tomaszowi Krawczykowi, Jarosławowi T. Dawidowi, dr. Tomaszowi Cyrolowi, Marcinowi Komarowi, Marcinowi Kosiorkiewiczowi, Wojciechowi Bergierowi, a także adw. Agacie Koschel-Sturzbecher, za współpracę z p. Dagmarą Tomczak, koordynatorem systemu uznawania kwalifikacji zawodowych w zawodach regulowanych i działalnościach regulowanych w Rzeczypospolitej Polskiej przy realizacji procedury wynikającej z dyrektywy 2018/958/UE.
