- Posiedzenie plenarne Naczelnej Rady Adwokackiej odbyło się 18-19 listopada 2022 w Toruniu.
- Naczelna Rada Adwokacka dokonała wyboru do Prezydium NRA: na funkcję wiceprezesa - adw. Bartosza Grohmana, na funkcję sekretarza NRA - adw. Justynę Mazur.
- Naczelna Rada Adwokacka przeprowadziła dyskusję o planowanych zmianach w Kodeksie Etyki, dotyczących reklamy usług adwokackich i ograniczenia współpracy z firmami odszkodowawczymi. Dyskusja odbyła się na bazie wyników badań przeprowadzonych na zlecenie NRA, które zostały zaprezentowane na posiedzeniu.
- NRA zapoznała się ze stanem wykonania uchwał XIII Krajowego Zjazdu Adwokatury, który miał miejsce w 2021 r. w Bydgoszczy.
- NRA uczciła minutą ciszy pamięć komornik sądowej, Ewy Kochańskiej, która zginęła w wyniku ataku nożownika 18 listopada. Naczelna Rada Adwokacka przez aklamację przyjęła uchwałę, w której wyraża smutek i żal z powodu śmierci Ewy Kochańskiej, zamordowanej podczas pełnienia obowiązków zawodowych we własnej kancelarii komorniczej.
- NRA przyjęła kilka uchwał, w tym:
- stanowisko, w którym NRA stwierdza, że do zawierania w imieniu członków Adwokatury umowy generalnej grupowego ubezpieczenia adwokatów od odpowiedzialności cywilnej, wyłącznie właściwa jest Naczelna Rada Adwokacka.
- w sprawie zmiany „Regulaminu odbywania aplikacji adwokackiej” – nowe zapisy regulują zasady zatrudnienia aplikanta adwokackiego przez patrona.
- w sprawie zmiany „Regulaminu konkursów krasomówczych dla aplikantów adwokackich”.
- w sprawie podziału czynności między członkami Prezydium NRA
- uchwałę dotyczącą zmiany w regulaminie wykonywania zawodu adwokata w kancelarii indywidualnej i w spółkach.
- w sprawie uchylenia w części uchwały nr 6/2022 Zgromadzenia Izby Adwokackiej w Rzeszowie z dnia 3 września 2022 r. w sprawie wysokości obowiązkowych składek samorządowych.
- w której zwraca się do Prezydenta RP o przekazanie ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny do ponownego rozpatrzenia przez Sejm.
Pierwszego dnia posiedzenia plenarnego:
Dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Toruniu, adw. Jan Kwietnicki wręczył statuetki Złotej Papugi: adw. Przemysławowi Rosatiemu, prezesowi NRA oraz Aleksandrze Mierzejewskiej, dyrektor Muzeum Okręgowego w Toruniu. Statuetkę otrzyma także, adw. Jacek Ziobrowski, prezes Wyższego Sądu Dyscyplinarnego Adwokatury.
Naczelna Rada Adwokacka dokonała wyborów do Prezydium NRA.
Prezes NRA, adw. Przemysław Rosati, zaproponował na funkcję wiceprezesa NRA adw. Bartosza Grohmana, sekretarza NRA, przekazując swoją rekomendację i wskazując na wzorową współpracę Sekretarza z Prezesem, zaangażowanie w życie i pracę samorządu Pana Mecenasa, jego rzetelność oraz niezawodność.
Prezes NRA zgłosił również kandydaturę adw. Justyny Mazur na funkcję sekretarza NRA, przekazując swoją rekomendację osoby Pani Mecenas, jej zaangażowanie w pracę samorządu oraz doświadczenie samorządowe.
Adw. Justyna Mazur i adw. Bartosz Grohman wyrazili zgodę na kandydowanie.
Nie zgłoszono innych kandydatur.
Po głosowaniu, NRA wybrała adw. Bartosza Grohmana na funkcję wiceprezesa NRA. Bartosz Grohman podziękował za głosy i zadeklarował dalsze zaangażowanie w sprawy samorządu.
Na funkcję sekretarza NRA Naczelna Rada Adwokacka wybrała adw. Justynę Mazur.
Prezes NRA zreferował sprawy bieżące. Omówił działania dotyczące projektu ustawy NRA regulującej rynek usług prawnych. Poinformował, że Naczelna Rada Adwokacka, Komisja Etyki NRA i Komisja Wizerunku NRA rozpoczęły nowy cykl debat online pod wspólnym hasłem „Usługi prawne odnowa". Pierwsza debata miała miejsce 25 października i nosiła tytuł "Koniec z prawniczym znachorstwem". Debata poświęcona była projektowi ustawy NRA, którego celem jest uregulowanie rynku usług prawnych. Prezes NRA podziękował adw. Małgorzacie Kożuch za inicjatywę oraz za organizację cyklu, a także adw. Justynie Mazur i adw. Kindze Siadlak, odpowiedzialnej za techniczną realizację transmisji debat online.
Prezes NRA poinformował o opiniach legislacyjnych wydanych przez Naczelną Radę Adwokacką: - do projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw z dnia 3 października 2022 roku, przygotowanego przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii.
- do projektu ustawy o działalności windykacyjnej i zawodzie windykatora.
- do projektu ustawy o ochronie ludności i o stanie klęski żywiołowej
- do projektów rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości zmieniające rozporządzenia ws. opłat za czynności adwokackie i czynności radcowskie.
Opinie te zostały opublikowane na stronie adwokatura.pl
Prezes NRA poinformował o zainicjowanej akcji „Adwokat na uczelni”, która rozpoczęła się 17 listopada w 22 uczelniach wyższych w całym kraju. Adwokatura podpisała też już trzynastą umowę o współpracy z uczelnią wyższą – tym razem z Uniwersytetem Łódzkim. W imieniu NRA umowę podpisał adw. Bartosz Tiutiunik, wiceprezes Naczelnej Rady Adwokackiej.
Adw. Przemysław Rosati zreferował też przebieg dwóch konferencji na temat stanu wymiaru sprawiedliwości w Polsce, zorganizowanych przez Instytut Legislacji i Prac Parlamentarnych NRA oraz Komisję Praw Człowieka NRA. Pierwsza z nich odbyła się 5 listopada – Wymiar sprawiedliwości w Polsce – perspektywa przyszłości cz. 2 oraz 16 listopada, debata „Wadliwe ukształtowanie sądu – sanacja czy kasacja powołań sędziowskich”. Obie konferencje były transmitowane online, ich nagrania są dostępne na kanale Adwokatury Polskiej na YouTube.
Prezes NRA podziękował adw. Dorocie Kulińskiej, dyrektor Instytutu Legislacji i Prac Parlamentarnych oraz adw. Natalii Klimie-Piotrowskiej, przewodniczącej Komisji Praw Człowieka, za organizację obu wydarzeń.
Prezes NRA poinformował też o swoich interwencjach w ostatnim miesiącu. Interweniował w sprawie prawa osadzonych do kontaktów telefonicznych z pełnomocnikami i obrońcami , które zostało w praktyce ograniczone do jednego telefonu tygodniowo.
Interweniował także w związku z publikacją portalu onet.pl, pt. "Afera upadłościowa. Syndyk, wielkie kancelarie, układy w sądach i politycy", która dotyczy osoby posiadającej licencję doradcy restrukturyzacyjnego, Prezes NRA zwrócił się do Ministra Sprawiedliwości z prośbą o poinformowanie, czy, a jeżeli tak, to jakie czynności z zakresu nadzoru nad działalnością osób posiadających licencję doradcy restrukturyzacyjnego, o których mowa w art. 20b i art. 20 c ustawy z dnia 15 czerwca 2007 r. o licencji doradcy restrukturyzacyjnego, podjął Pan Minister w związku z opisywanymi w tym materiale prasowym zdarzeniami i działaniami wymienionej osoby. W świetle brzmienia art. 20b ustawy o licencji doradcy restrukturyzacyjnego, nadzór nad działalnością osób posiadających licencję doradcy restrukturyzacyjnego w odniesieniu do tych czynności sprawuje Minister Sprawiedliwości, a w konsekwencji w odniesieniu do tych czynności jest Minister Sprawiedliwości wyłącznym i jedynym właściwym organem nadzoru.
Adw. Przemysław Rosati poinformował również o swoim piśmie do Prezydenta RP Andrzeja Dudy, w kontekście wystąpienia Pana Prezydenta, w którym został poddany w wątpliwość poziom etyki zawodów prawniczych, w tym zawodu adwokata.
Od ostatniego posiedzenia plenarnego NRA, do adwokatów rozesłano dwie ankiety. Pierwsza z nich dotyczy oceny działalności służb specjalnych prowadzących na terenie Rzeczypospolitej Polskiej czynności operacyjno-rozpoznawcze i została opracowana we współpracy z Najwyższą Izbą Kontroli. Naczelna Rada Adwokacka na bazie wyników ankiety oraz po publikacji wyników kontroli prowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli przedstawi projekt zmiany przepisów regulujących działalność służb specjalnych w Polsce, w tym dotyczących modelu nadzoru nad służbami specjalnymi oraz propozycji służących wzmocnieniu ochrony praw i wolności obywatelskich.
Prezes NRA oraz wiceprezes adw. Bartosz Tiutiunik, zwrócili się do dziekanów o wsparcie przy rozpropagowaniu tej ankiety w środowisku.
Adwokaci, aplikanci adwokaccy i prawnicy zagraniczni otrzymali także zaproszenie do udziału w ankiecie na temat: „Problemy podczas przeprowadzania rozpraw w trybie zdalnym”.
Prezes NRA poinformował także, że trwają rozmowy z Wolters Kluwer na temat dostarczenia adwokatom narzędzi do prowadzenia „cyfrowej kancelarii”.
Jeszcze w listopadzie zostaną ogłoszone wyniki konkursu Rising Stars Prawnicy Liderzy Jutra. Wśród kandydatów jest wielu adwokatów i aplikant adwokacki.
Prezes zreferował rozmowy z Panią Wiceminister Sprawiedliwości Katarzyną Frydrych w sprawie rozwoju Portalu Informacyjnego Sądów Powszechnych oraz cyfryzacji postępowań sądowych oraz z wiceministrem Marcinem Warchołem w sprawie stawek za świadczenie pomocy prawnej z urzędu.
Prezes podziękował za inicjatywy izbowe pokazujące pamięć Adwokatury o zmarłych adwokatach. Poinformował, że on i adw. Bartosz Tiutiunik, wiceprezes NRA, odwiedzili groby byłych prezesów NRA.
Z kolei razem z adw. Bartoszem Grohmanem, adw. Przemysław Rosati wziął udział w uroczystościach powtórnego pochówku Prezydentów RP na uchodźstwie. Jednym z nich był adw. Władysław Raczkiewicz. W poczcie sztandarowym Adwokatury Polskiej uczestniczyli aplikanci adwokaccy: Katarzyna Tomaszuk, Filip Jurczak i Bartosz Ulczycki.
Prezydium NRA przesłało do Komitetu Ministrów Rady Europy uwagi dotyczące wykonania przez Polskę wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu w sprawie Xero Flor. Państwo polskie nie podjęło żadnych działań zmierzających do wykonania wyroku w sprawie Xero Flor p. Polsce. Dokument przygotowały adw. Natalia Klima-Piotrowska - przewodnicząca Komisji Praw Człowieka przy Naczelnej Radzie Adwokackiej oraz adw. Patrycja Dyluś-Borcz z Komisji Praw Człowieka przy NRA.
Zaangażowanie we współpracę międzynarodową Adwokatury zreferował adw. Bartosz Grohman, wiceprezes NRA. 8 listopada wziął udział w konferencji pod tytułem „Rola prawników i organizacji prawniczych w przestrzeganiu praworządności i przyszłość tajemnicy adwokackiej” zorganizowana została przez Czeską Radę Adwokacką (CAK) i Stałe Przedstawicielstwo Republiki Czeskiej przy Unii Europejskiej w związku z czeską Prezydencją w Radzie UE. Szczegółowe sprawozdanie zamieszczone jest na stronie Adwokatura.pl.
Adw. Grohman rozesłał też do dziekanów prośbę o z Konsulatu Generalnego Ukrainy. Poszukiwani są adwokaci, którzy zadeklarują pomoc prawną obywatelom Ukrainy uciekającym przed wojną. Adw. Grohman zreferował także stan poszukiwań nowej siedziby Naczelnej Rady Adwokackiej.
Prezes NRA zaprezentował zaakceptowany projekt e-legitymacji adwokata i aplikanta adwokackiego w ramach aplikacji mobilnej mObywatel. Poinformował, że przygotował projekt uchwały dotyczącej e-legitymacji adwokackiej, która będzie przedmiotem obrad Prezydium NRA.
Adw. Przemysław Rosati, prezes NRA oraz adw. Henryk Stabla, skarbnik NRA, przedstawili sprawę dotyczącą systemu ubezpieczenia grupowego członków Adwokatury, w kontekście zaległości składkowych oraz podejmowanych działań, mających na celu wyłączenia się z umowy grupowej jednej z izb. W dyskusji negatywnie oceniono działanie jednej z izb w tym zakresie.
Po dyskusji Naczelna Rada Adwokacka przyjęła stanowisko, w którym w oparciu o art. art. 58 pkt 1 w zw. z art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 Prawa o adwokaturze stwierdza, że do zawierania w imieniu członków Adwokatury umowy generalnej grupowego ubezpieczenia adwokatów od odpowiedzialności cywilnej, wyłącznie właściwa jest Naczelna Rada Adwokacka.
NRA przyjęło też uchwałę w sprawie uchylenia w części uchwały nr 6/2022 Zgromadzenia Izby Adwokackiej w Rzeszowie z dnia 3 września 2022 r. w sprawie wysokości obowiązkowych składek samorządowych.
Naczelna Rada Adwokacka omówiła projekt uchwały w sprawie zmiany „Regulaminu odbywania aplikacji adwokackiej” – nowe zapisy regulują zasady zatrudnienia aplikanta adwokackiego przez patrona. Propozycje zreferował adw. Bartosz Tiutiunik.
Po dyskusji, uchwała została przyjęta.
NRA omówiła projekt uchwały w sprawie zmiany „Regulaminu konkursów krasomówczych dla aplikantów adwokackich”. Po dyskusji uchwała została przyjęta.
Naczelna Rada Adwokacka zapoznała się z podziałem czynności między członkami Prezydium NRA, a następnie przyjęto uchwałę akceptującą ten podział.
Adw. Andrzej Malicki przedstawił projekt uchwały w przedmiocie zmiany „Regulaminu w sprawie wzoru pieczęci” z 3 października 1982 r. wraz ze szczegółowym uzasadnieniem. Naczelna Rada Adwokacka postanowiła kontynuować dyskusję na kolejnym posiedzeniu plenarnym.
NRA przyjęło też uchwałę wprowadzającą zmianę w regulaminie wykonywania zawodu adwokata w kancelarii indywidualnej i w spółkach. Zmiana dotyczy legitymacji adwokackiej.
Wieczorem 18 listopada, w Muzeum Okręgowym w Toruniu otwarto wystawę Zasłużeni w imię prawa. Historia Toruńskiej Adwokatury. Wystawę mieli okazję obejrzeć członkowie NRA po obradach pierwszego dnia posiedzenia plenarnego Naczelnej Rady Adwokackiej.
Drugi dzień posiedzenia plenarnego Naczelnej Rady Adwokackiej rozpoczęto od minuty ciszy dla uczczenia pamięci komornik sądowej, Ewy Kochańskiej, która zmarła 18 listopada wieczorem na skutek ataku nożownika.
Adw. Jacek Ziobrowski, prezes Wyższego Sądu Dyscyplinarnego zreferował sprawy pionu dyscyplinarnego.
W części posiedzenia plenarnego poświęconej dyskusji o zmianach w Kodeksie Etyki, dotyczących reklamy usług adwokackich gośćmi NRA byli: adw. Agata Koschel-Sturzbecher adw. Tomasz Krawczyk, adw. Przemysław Stęchły, prof. dr hab. Ryszard Sowiński (zdalnie) oraz dr Marek Gnusowski.
Adw. Stęchły, przewodniczący Zespołu ds. zmian w Zbiorze Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu NRA, wygłosił wstęp do dyskusji na temat planowanych zmian w Kodeksie Etyki, a dotyczących reklamy. Zreferował metodykę pracy zespołu, którym kieruje oraz omówił pokrótce procedurę ustalania zasad etyki zawodowej adwokatów dotyczących informacji handlowych oraz uzasadnienie badań wśród adwokatów na temat opinii co do reklamy adwokackiej i współpracy adwokatów z kancelariami odszkodowawczymi oraz badań wśród konsumentów na temat reklamy adwokackiej.
Adw. Agata Koschel-Sturzbecher przedstawiła prezentację dotyczącą wytycznych sporządzania ocen zgodności i przeprowadzanie konsultacji publicznych uchwał zawierających przepisy regulacyjne.
Dokument „Wytyczne dla samorządów zawodowych odnośnie do sporządzania ocen zgodności i przeprowadzania konsultacji publicznych projektów uchwał zawierających przepisy regulacyjne" w odniesieniu do przygotowania ocen proporcjonalności oraz przeprowadzania konsultacji projektów uchwał zawierających przepisy regulacyjne jest dostępny na stronie adwokatura.pl.
Adw. Tomasz Krawczyk przedstawił sprawozdanie z prac Zespołu ds. zmian w Zbiorze Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu NRA nad projektem przepisów o reklamie usług adwokackich oraz współpracy adwokatów z podmiotami trzecimi. Omówił procedurę ustalania zasad etyki zawodowej adwokatów dotyczących informacji handlowych (reklamy adwokackiej), która przewiduje: przeprowadzenie badań ilościowych i jakościowych, konsultacje zewnętrzne i wewnętrzne.
Prof. dr hab. Ryszard Sowiński, łącząc się zdalnie, omówił badania dotyczące preferencji Adwokatury dotyczące zmian w Kodeksie Etyki w zakresie reklamy usług adwokackich. W badaniach wzięło udział 2156 adwokatów i 312 aplikantów adwokackich.
Warto podkreślić, że z badań wynika, że priorytetem dla większości adwokatów jest ochrona uczciwości i rzetelności względem klienta, ochrona godności zawodu i tajemnicy adwokackiej.
W podsumowaniu prof. Sowiński przekazał informację, że większość adwokatów opowiada się za wprowadzeniem zmian w Kodeksie Etyki dotyczących reklamy usług adwokackich. Jednocześnie powinny być wprowadzone ograniczenia dotyczące treści reklam. Wartości takie jak uczciwość i rzetelność wobec klienta, tajemnica adwokacka i godność zawodu powinny być chronione.
Adwokaci nie akceptują reklamy zamieszczanej w niestosownych miejscach, kojarzącej się z nachalnością, masowością, natarczywością np. ulotki w sklepie. Nie akceptują też reklam porównawczych, wprowadzających w błąd i grających na emocjach odbiorcy. Popierają za to reklamę o charakterze informacyjno-edukacyjnym, co wiąże się z tym, że obecnie klientom trudno jest znaleźć adwokata o konkretnej specjalizacji. Zdaniem badanych adwokat nie powinien też współpracować z kancelariami odszkodowawczymi i „frankowymi”.
Dr Marek Gnusowski przedstawił wyniki badań wśród klientów na temat reklamowania usług adwokackich oraz łączenia usług adwokatów z innymi usługami specjalistycznymi. Zostały one przeprowadzone we wrześniu 2022 r. wśród 500 osób.
Większość klientów do osoby indywidualne, którzy korzystają z usług adwokatów sporadycznie. 42 proc. klientów nie spotkała się nigdy z reklamą usług adwokatów, ale dwie trzecie wie, jak dotrzeć do adwokata w razie potrzeby.
72,4 proc. ankietowanych w poszukiwaniu adwokata kierowałaby się rekomendacjami rodziny i znajomych. Z kolei 40 proc. kierowałoby się przekazem reklamowym.
Jedna czwarta badanych twierdzi, że skorzystałaby z kancelarii, która jest w pobliżu sądu lub znalezioną na zasadzie „chybił-trafił”
Komunikacja online nie budzi kontrowersji wśród klientów – np. strona www z wizytówką kancelarii, prowadzony przez adwokata blog, konta w social mediach.
Klienci nie chcą reklamy „nachalnej i natarczywej”. Wysoko oceniają komunikaty o specjalizacji adwokata, chcieliby otrzymywać informacje o ogólnych statystykach np. wygranych spraw. Nie ma akceptacji dla reklamy porównawczej, klienci nie chcą w reklamie „gwarancji” wygranej sprawy.
Klienci nie mają nic przeciwko łączeniu usług prawnych z usługami specjalistycznymi (80 proc.)
Adw. Przemysław Stęchły podsumował przedstawione wyniki badań.
Na następne posiedzenie plenarne NRA, zaplanowane na styczeń 2023 r., zostanie przygotowany wstępny projekt Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu NRA, obejmujący zmiany w zakresie reklamy oraz ograniczenia współpracy z firmami odszkodowawczymi, który następnie zostanie także poddany konsultacjom środowiskowym.
Naczelna Rada Adwokacka przez aklamację przyjęła uchwałę, w której wyraża smutek i żal z powodu śmierci Ewy Kochańskiej, komornik sądowej, zamordowanej podczas pełnienia obowiązków zawodowych we własnej kancelarii komorniczej w Łukowie. NRA składa na ręce rodziny, koleżanek i kolegów z samorządu komorniczego wyrazy współczucia. NRA potępia każdą formę przemocy w przestrzeni publicznej. Akt agresji skierowany wobec prawnika, który wykonuje swoje obowiązki zawodowe, powinien spotkać się ze zdecydowaną reakcją państwa, o co NRA apeluje w uchwale do Ministra Sprawiedliwości.
Naczelna Rada Adwokacka oczekuje konkretnych i natychmiastowych działań, które realnie zwiększą ochronę prawną osób wykonujących zawody prawnicze, a także kształtować będą opinię publiczną w atmosferze szacunku i zrozumienia ich roli w demokratycznym państwie prawnym.
NRA także przez aklamację przyjęła uchwałę, w której zwraca się do Prezydenta RP o przekazanie ustawy z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw do ponownego rozpatrzenia przez Sejm.
NRA podkreśla, że uchwalona nowelizacja ustawy Kodeks karny stanowi w istocie próbę wprowadzenia nowego kodeksu karnego, wstecznego względem stanu rozwoju prawa karnego w społeczeństwach demokratycznych i stanu badań w zakresie nauk penalnych. Regulacja ta jest nadmiernie represyjna, kazuistyczna i godzi głęboko w sędziowską swobodę orzekania. W sposób istotny ogranicza podstawowe konstytucyjne prawa i wolności obywatelskie – wolność osobistą i własność.
Naczelna Rada Adwokacka uznaje, że ustawa z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw powinna zostać zawetowana przez Prezydenta RP. Wymaga tego interes publiczny i dobrze pojęty interes wymiaru sprawiedliwości.
Adw. Bartosz Tiutiunik, wiceprezes NRA, zreferował stan wykonania uchwał XIII Krajowego Zjazdu Adwokatury, który miał miejsce w 2021 r. w Bydgoszczy.
Adw. Tiutiunik przekazał krótką informację dotyczącą przypadków zwalniania adwokatów z tajemnicy adwokackiej.
W sprawach różnych Prezes NRA przedstawił plany organizacji posiedzeń plenarnych w roku 2023.