Posiedzenie plenarne Naczelnej Rady Adwokackiej odbyło się 23 października w Warszawie w formie hybrydowej.
Na początku uczestnicy posiedzenia plenarnego Naczelnej Rady Adwokackiej minutą ciszy uczcili pamięć adw. Andrzeja Reichelta, byłego członka NRA i dziekana Wielkopolskiej Izby Adwokackiej.
Prezes NRA adw. Przemysław Rosati przedstawił syntetyczne podsumowanie programowej części Krajowego Zjazdu Adwokatury i podjętych przez Zjazd uchwał, przedstawił także sprawozdanie z działań Prezydium NRA oraz swojej aktywności.
Prezes NRA poinformował Naczelną Radę Adwokacką o ogłoszeniu konkursów ofertowych:
- dla potencjalnych oferentów do składania ofert w odpowiedzi na zapytania ofertowe dotyczące przygotowania modułu WEB API oraz przygotowania lub dostosowania silnika CMS.
- dla agencji pośrednictwa w obrocie nieruchomościami do składania ofert na usługę pośrednictwa w wyszukaniu i obsługi transakcji nabycia nieruchomości na nową siedzibę Naczelnej Rady Adwokackiej w Warszawie.
Adw. Rosati omówił też funkcjonowanie Portalu Informacyjnego sądów powszechnych, działań, jakie jako prezes NRA podjął w tej sprawie oraz wyniki ankiety zorganizowanej wspólnie z samorządem radcowskim dotyczącej funkcjonowania PI i propozycji jego usprawnienia. Uwagi i propozycje zgłoszone w lipcu i sierpniu, zostały już przez ministerstwo uwzględnione, w planach są kolejne spotkania i wprowadzanie kolejnych funkcjonalności.
Prezes przedstawił też krótko sprawę powołania fundacji Adwokatury Polskiej i prac dotyczących cyfryzacji Adwokatury.
Wśród zaplanowanych spotkań prezes NRA spotykał się m.in. z nowym Rzecznikiem Praw Obywatelskich prof. Marcinem Wiąckiem, z marszałek Sejmu Elżbietą Witek, wiceministrami sprawiedliwości Sebastianem Kaletą i Katarzyną Frydrych i z posłami. Rozmowy dotyczyły m.in. uregulowania rynku nieodpłatnej pomocy prawnej i świadczenia pomocy prawnej w sprawach z urzędu.
Prezes NRA zreferował też swoje działania dotyczące możliwości udzielania pomocy prawnej nie tylko uchodźcom, ale i obywatelom mieszkającym na terenach objętych stanem wyjątkowym przy granicy polsko-białoruskiej, a także interwencję u Rzecznika Praw Dziecka Mikołaja Pawlaka w sprawie obrony praw dzieci uchodźców.
Prezes NRA omówił działania legislacyjne. Naczelna Rada Adwokacka, często reprezentowana przez adw. Dorotę Kulińską, dyrektor Instytutu Legislacji i Prac Parlamentarnych, bierze udział w pracach komisji Sejmu i Senatu. W ostatnich tygodniach senacka Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji rozpatrzyła pozytywnie petycje Naczelnej Rady Adwokackiej dotyczące prawa do obrony tymczasowo aresztowanym oraz kosztów nieopłaconej pomocy prawnej i procedury ich wypłaty w postępowaniach sądowych karnych i cywilnych, a także zmian zasad przeprowadzania przeszukania u adwokata oraz zmian zasad zastosowania zawieszenia adwokata w wykonywaniu zawodu.
Prezes NRA poinformował, że adw. Bartosz Grohman, sekretarz NRA, 8 października wziął udziału w posiedzeniu Komitetu Sterującego CCBE, które odbyło się stacjonarnie w Brukseli. Podczas tego spotkania na wniosek adw. Grohmana Komitet przyjął stanowisko krytykujące orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 7 października br. Rozstrzygnięcie TK wprost stanowi, że stosowanie europejskiego prawa ponad polskim prawem jest niezgodne z polską Konstytucją. Takie stanowisko – według CCBE - jest sprzeczne z traktatami Unii Europejskiej, które Polska podpisała.
Adwokat Bartosz Grohman uzupełnił referat poprzez zapoznanie członków NRA z okolicznościami przyjęcia stanowiska Komitetu Sterującego CCBE Przedstawił też inne aktywności Prezydium NRA w sprawach międzynarodowych. Opisał prace komitetów CCBE oraz zreferował wyjazd adw. Tomasza Cyrola na Kongres FBE w Paryżu. Poinformował też o bieżących pracach sekretariatu NRA wskazując, że na stronie Adwokatura.pl są już publikowane protokoły z posiedzeń NRA i Prezydium NRA zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami, a sekretariat na bieżąco monitoruje korespondencję z izb i na bieżąco wyjaśnia pojawiające się wątpliwości.
Prezes NRA adw. Przemysław Rosati pogratulował adw. dr Agnieszce Zemke-Góreckiej tytułu, który otrzymała od Uniwersytet w Białymstoku - „Zasłużony dla Uniwersytetu”. Tytuł został przyznany za wyjątkowe zasługi na rzecz Uczelni, wkład w jej rozwój oraz kształtowanie pozytywnego wizerunku. Adw. dr Agnieszka Zemke-Górecka jest wykładowcą Uniwersytetu w Białymstoku, na Wydziale Prawa, w Zakładzie Prawa Medycznego i Prawa Prywatnego Międzynarodowego. Kolejne gratulacje trafiły dla adw. Edwarda Rzepki, który otrzymał tytuł „Mistrza mowy polskiej”. Prezes NRA poinformował też, ze wręczył Marianowi Turskiemu Odznakę Zasłużony Adwokaturze podczas uroczystości w Klubie Adwokatów w Krakowie.
NRA przedyskutowała sprawę ubezpieczeń OC adwokatów.
NRA przedyskutowała rekomendację i poparcie przez Prezydium NRA kandydatury adw. prof. Jacka Barcika na sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Prof. Barcik jest członkiem Rady Programowej Instytutu Legislacji i Prac Parlamentarnych Naczelnej Rady Adwokackiej.
Członkowie Naczelnej Rady Adwokackiej przedyskutowali sprawę ograniczania wykonywania zawodu adwokata na terenach przygranicznych objętych stanem wyjątkowym.
Adw. Ewa Krasowska, Rzecznik Dyscyplinarny Adwokatury, przedstawiła sprawozdanie. Na 20 listopada zostało zaplanowane spotkanie rzeczników i zastępców rzeczników dyscyplinarnych.
Sprawozdanie Wyższego Sądu Dyscyplinarnego Adwokatury przedstawił adw. Jacek Ziobrowski, prezes WSD. Zarówno Rzecznik Dyscyplinarny Adwokatury, jak i prezes WSD zwrócili uwagę na sprawy dotyczące przewinień dyscyplinarnych członków władz samorządowych. Adw. Ziobrowski omówił też problem przedawnień spraw dyscyplinarnych. Poinformował, że 16 października odbyło się spotkanie robocze sędziów Wyższego Sądu Dyscyplinarnego z udziałem adw. Przemysława Rosatiego, prezesa NRA.
Adw. Michał Szpakowski, przewodniczący Komisji Informatyzacji NRA, wyczerpująco przedstawił bieżący stan spraw związanych z informatyzacją Adwokatury. Poinformował m.in., że zakończył się audyt zasobów eSOA oraz o stan prac związanych z cyberbezpieczeństwem. Omówił zaawansowanie prac związanych z procesem wprowadzenia elektronicznej legitymacji adwokackiej i aplikanckiej, dostępnej w ramach mobilnej aplikacji mObywatel. Szczegółowo przedstawił funkcjonalności i możliwości, jakie oferuje platforma eSOA dla usprawnienia prac izb adwokackich i wsparcia pracy adwokatów.
Adw. Przemysław Stęchły, przewodniczący Zespołu ds. zmian w Zasadach Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu, omówił materiały przygotowane przez ten Zespół.
Przedstawił propozycję zmiany paragrafu 50 Kodeksu Etyki – dotyczącego zasad i sposobu ustalania wynagrodzenia za świadczenie pomocy prawnej „success fee”.
Naczelna Rada Adwokacka przedyskutowała tę propozycję i postanowiła kontynuować debatę na kolejnym, listopadowym posiedzeniu.
NRA przyjęła do wiadomości informację, przedstawiona przed adw. Przemysława Stęchłego, o procedurze ustalania zasad etyki dotyczących informacji handlowych (reklamy).
Adw. Dorota Kulińska, dyrektor Instytutu Legislacji i Prac Parlamentarnych NRA, zreferowała materiały robocze Instytutu w zakresie „adwokackiej umowy o współpracy”. Przedstawiła wyniki i sposób przeprowadzenia i dotychczasowego prezentowania wyników przeprowadzonych już wśród adwokatów ankiet. Przykładowo ankieta z 2015 roku została skierowana do 22 tys. adwokatów. Odpowiedzi udzieliło ponad 8 tys. adwokatów, czyli 33 proc. środowiska adwokackiego. Wynik ankiety z 30 proc. środowiska podawany jest jako głos całego środowiska. Adw. Kulińska omówiła też projekty uchwał o możliwości zatrudnienia adwokatów na etat przedstawione KZA. A następnie zreferowała propozycję Instytutu „adwokackiej umowy o pracę”, pozwalającej na pełne zabezpieczenia ubezpieczenia społecznego i nie naruszającej zasady niezależności adwokata.
Adw. Bartosz Grohman, sekretarz NRA, zaprezentował projekt sprawozdania z działalności Adwokatury wraz z informacjami problemowymi, składany Prezydentowi RP za lata 2016-2020. Naczelna Rada Adwokacka przedyskutowała projekt i zgłosiła poprawki w postaci uzupełnień dotyczących spraw problemowych. NRA postanowiła kontynuować omawianie projektu po uzupełnieniach na kolejnym posiedzeniu.
Adw. Przemysław Rosati, prezes NRA, zaprezentował projekt elektronicznej legitymacji adwokackiej i aplikanckiej w ramach mobilnej aplikacji mObywatel. Wdrożenie tej opcji planowane jest już w pierwszym półroczu przyszłego roku.
Adw. Ewa Krasowska, Rzecznik Dyscyplinarny Adwokatury, zreferowała projekt rozliczeń kosztów postępowań dyscyplinarnych pomiędzy izbami adwokackimi. NRA przedyskutowała projekt i postanowiła zwrócić się do Rzecznik Dyscyplinarnej Adwokatury i prezesa WSD o uzupełnienie projektu o zgłoszone uwagi. Następnie uzupełniony projekt zostanie skonsultowany z dziekanami okręgowych rad adwokackich i omówiony ponownie na następnym posiedzeniu plenarnym NRA.
Naczelna Rada Adwokacka przyjęła uchwałę dotyczącą wyboru podmiotu, który przeprowadzi badanie sprawozdania finansowego NRA.
Adw. Bartosz Tiutiunik, wiceprezes NRA, przedstawił informację o przypadkach zwalniania adwokatów z tajemnicy adwokackiej. Widać tendencję spadkową – od stycznia do kwietnia 2021 roku były to 47 przypadki, maj-czerwiec - 27, zaś za okres od lipca do września – 17. Wiceprezes NRA z uznaniem mówił też o działaniach dziekanów izb adwokackich w tych sprawach, co zachęca adwokatów do zgłaszania do izb przypadków prób zwolnienia ich z tajemnicy adwokackiej.
Naczelna Rada Adwokacka przyjęła przez aklamację uchwałę nr 26/2021, w której apeluje do władz Rzeczypospolitej Polskiej o respektowanie godności ludzkiej, praw i wolności każdego człowieka, w tym znajdujących się na granicy polsko-białoruskiej migrantów i respektowanie zasady „non-refoulement” wynikającej z konwencji genewskiej. Naczelna Rada Adwokacka wyraża sprzeciw wobec działań funkcjonariuszy Straży Granicznej i podejmowanych naprędce działań legislacyjnych mających na celu uniemożliwienie lub utrudnienie osobom poszukującym ochrony międzynarodowej realizacji ich prawa do tymczasowej ochrony i rozpoznania składanych (niezależnie od formy i miejsca) wniosków. Władze Republiki Białorusi instrumentalnie traktują uchodźców, co jednak nie może stanowić usprawiedliwienia dla praktyki władz państwowych dopuszczających się wywózki dzieci i nierzadko schorowanych oraz zziębniętych ludzi.
Naczelna Rada Adwokacka zwraca się z apelem do premiera Mateusza Morawieckiego o pilne znowelizowanie przez Radę Ministrów § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 2021 r. w sprawie ograniczeń wolności i praw w związku z wprowadzeniem stanu wyjątkowego. Poprawka ma umożliwić adwokatom i aplikantom adwokackim, którzy nie mają siedziby zawodowej na obszarze, na którym wprowadzono stan wyjątkowy, ale świadczą na tym terenie pomoc prawną. Adwokaci, którzy przemieszczają się do strefy objętej stanem wyjątkowym w celu świadczenia pomocy prawnej na rzecz swoich Klientów, są zatrzymywani do kontroli, muszą oczekiwać nierzadko po kilkadziesiąt minut na decyzję funkcjonariuszy Policji (najczęściej dyżurnego komisariatu Policji) czy mogą dotrzeć do sądów lub innych organów, przed którymi świadczą pomoc prawną.
(czytaj uchwałę NRA nr 26/2021)
NRA przyjęła także przez aklamację uchwałę nr 27/2021, w której wyraża stanowczy sprzeciw wobec treści projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. – Prawo o zgromadzeniach oraz niektórych innych ustaw, druk nr 1607, którego pierwsze czytanie odbędzie się na posiedzeniu Sejmu zaplanowanym na dzień 28 października 2021 r.
Naczelna Rada Adwokacka podkreśla, że proponowane w projekcie ustawy rozwiązania prawne w sposób oczywisty pozostają w sprzeczności z gwarantowanymi w Konstytucji RP wolnościami: wyrażania poglądów oraz zgromadzeń, które stanowią fundamenty funkcjonowania demokratycznych społeczeństw. Obie te wolności odgrywają także szczególną rolę w realizacji praw mniejszości do pełnego i równoprawnego udziału w życiu politycznym i społecznym. Ograniczenie prawa do organizowania zgromadzeń i manifestowania swoich poglądów, narusza gwarantowane w art. 32 Konstytucji RP prawo do równego traktowania przez władze publiczne oraz zagwarantowaną w art. 57 Konstytucji RP wolność organizowania zgromadzeń.
Naczelna Rada Adwokacka przyjęła przez aklamację uchwałę nr 28/2021, w której stoi na stanowisku, że rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego z 7 października 2021 nie ma żadnego wpływu na skuteczność i ważność orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Naczelna Rada Adwokacka stwierdza, że podważanie mocy wiążącej art. 1, art. 2, art. 4 ust. 3 i art. 19 Traktatu o Unii Europejskiej, którego dokonał Trybunał Konstytucyjny, jest w istocie podważaniem i ograniczaniem praw obywateli polskich do bezstronnego i niezawisłego sądu oraz do efektywnego i skutecznego środka odwoławczego w postępowaniu sądowym. Poszanowanie wiążących Rzeczpospolitą Polską traktatów międzynarodowych, statuujących Unię Europejską, nie stoi w sprzeczności z zasadami wynikającymi z Konstytucji i nie godzi w suwerenność oraz bezpieczeństwo Polski, lecz stanowi ich gwarancję. Członkostwo Polski w Unii Europejskiej oznaczać musi lojalność w przestrzeganiu ustanowionych w niej reguł.
Naczelna Rada Adwokacka wyraża stanowczy sprzeciw wobec treści rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego oraz w pełni podziela stanowiska innych gremiów prawniczych i przychyla się do oświadczenia sędziów Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku z 10 października 2021 r. oraz do uchwały 04/2021 Komitetu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk z 12 października 2021 r.
Na zakończenie posiedzenia adw. Stanisław Kłys poinformował, że od 11 do 14 listopada w Krakowie zaplanowane są X Dni Kultury Adwokatury i zaprosił do udziału szczegółowo omawiając program wydarzeń.
Adw. Jarosław Szczepaniak, zastępca sekretarza NRA zaprosił z kolei na pokaz filmu „Żeby nie było śladów”, który odbędzie się 26 października w Łodzi.
