- Tymczasowe aresztowanie to najdolegliwszy ze środków zapobiegawczych i nie może zastępować kary.
- Rozstrzyganie wątpliwości na korzyść oskarżonego, domniemanie niewinności, swobodna ocena dowodów to zasady, które gubią się przy sprawach aresztowych
- Konieczna jest zmiana przepisów z równoczesną zmianą sposobu ich stosowania.
- Mówi o tym adw. Przemysław Rosati, prezes NRA, w rozmowie z Wirtualną Polską.
Zaostrzanie polityki karnej przez rządzących spowodowało, iż coraz więcej przestępstw spełnia przesłankę surowości kary. W efekcie tymczasowe aresztowanie przestało być wykorzystywane jedynie przy najpoważniejszych czynach.
Dziś prokurator może złożyć wniosek o tymczasowe aresztowanie człowieka tylko dlatego, że grozi mu wysoka kara.
Jeden z przepisów mówi o przypadku, gdy górna granica ustawowego zagrożenia wynosi co najmniej osiem lat, czyli chodzi o przestępstwo, za które grozi kara ośmiu lat pozbawienia wolności. To w praktyce bardzo często wystarczy do zastosowania aresztu. Uwaga - mówimy o karze jedynie hipotetycznej, która grozi sprawcy, ale to wystarcza do pozbawienia wolności w ramach aresztu.
Przykładem może być rozbój lub spowodowanie wypadku drogowego, w którym ofiara zginie lub dozna ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Ewentualnie niegospodarność w zarządzaniu firmą. Na etapie śledztwa najczęściej domniemana, a nie potwierdzona. I podejrzenie o popełnienie takich przestępstw w zupełności wystarcza, samo w sobie, do zastosowania tymczasowego aresztowania, które potrafi trwać latami. - czytamy w wywiadzie.
(czytaj całą rozmowę na stronie wp.pl)
Przypomnijmy, że na zlecenie Naczelnej Rady Adwokackiej przeprowadzono badania wśród adwokatów na temat ich oceny przepisów i standardów stosowania tymczasowego aresztowania w Polsce.
Badanie wśród adwokatów i aplikantów adwokackich przeprowadzono w lutym 2023 roku w formie ankiety, na którą odpowiedziało 514 adwokatów aktualnie wykonujących zawód i aplikantów adwokackich. Badanie miało charakter anonimowy.
Wyniki są niepokojące szczególnie dla obywateli.
- Prawie 70% adwokatów biorących udział w badaniu wskazało, że stan prawny regulujący instytucję tymczasowego aresztowania w Polsce nie jest zadowalający.
- Ponad 2/3 badanych adwokatów wskazało, że aktualne przepisy dotyczące środków zapobiegawczych nie są sformułowane prawidłowo, a także negatywnie oceniło prawidłowość określenia przez ustawodawcę w art. 263 § 4 k.p.k. podstaw przedłużenia tymczasowego aresztowania
- Wyjątkiem jest ocena 24 godzinnego terminu na podjęcie przez sąd decyzji o zastosowaniu tymczasowego aresztowania – prawie 60% adwokatów biorących udział w badaniu uznało, że jest on prawidłowo określony.
- Prawie 3/4 badanych adwokatów widzi potrzebę zmiany obowiązujących przepisów dotyczących środków zapobiegawczych. Większość uczestników badania wskazywała swoje konkretne propozycje zmian.