• Prezes NRA adw. Przemysław Rosati - z uwagi na zaplanowane przez Radę Ministrów pracę nad projektem budżetu państwa - wystąpił do Ministra Sprawiedliwości z wnioskiem o zabezpieczenia w ustawie budżetowej środków finansowych na pokrycie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej przez adwokatów z urzędu, tak aby obywatele, których nie stać na pokrycie tych kosztów, mieli zabezpieczone prawo do rzetelnego procesu sądowego, w tym dostęp do adwokata, któremu wynagrodzenie zostanie wypłacone przez Skarb Państwa.
• Prezes NRA – zwraca się do Pana Ministra Sprawiedliwości, aby w oparciu o art. 139 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, przedstawił Ministrowi Finansów, celem włączenia do projektu ustawy budżetowej po stronie dochodów i wydatków sądownictwa powszechnego zdecydowanie zwiększoną kwotę, niż kwota przedstawiona przez poprzedniego Ministra Sprawiedliwości w ustawie budżetowej skierowanej przez poprzednią Radę Ministrów do Sejmu RP (240.000.000 zł.).
• Jedynie w gestii Ministra Sprawiedliwości pozostaje określenie kwoty planowanych wydatków budżetu państwa w oparciu o przewidywane wydatki we wskazanej powyżej części budżetu, celem włączenia ich wysokości do projektu ustawy budżetowej, która ma być przedmiotem prac Rady Ministrów na najbliższym posiedzeniu rządu.

 

Zabezpieczenie tych środków finansowych w budżecie to pierwszy krok, zaś kolejnym powinno być rozpoczęcie prac nad urealnieniem wysokości wynagrodzeń za świadczenie pomocy prawnej z urzędu na rzecz obywateli.

Podjęcie niezwłocznego działania w celu rozwiązania tego palącego problemu będzie dowodem, że z jednej strony minister sprawiedliwości rzeczywiście zamierza rozwiązać tę kwestię, a z drugiej będzie faktycznym wyrazem dbałości o zabezpieczenie środków finansowych w ustawie budżetowej na rzecz wydatków przeznaczonych na tzw. prawo ubogich.

Poprzedni Minister Sprawiedliwości pomimo wielu apeli nie dostrzegał przedmiotowego problemu w kontekście należytej ochrony prawa najuboższych obywateli do sądu, w tym dostępu do pomocy prawnej świadczonej z urzędu i nie chciał rozwiązać tego problemu.

Praca adwokatów w sprawach z urzędu jest niezbędna i gwarantuje równy dostęp obywateli do sprawiedliwego sądu, nie jest jednak postrzegana przez władzę wykonawczą jako istotny element wymiaru sprawiedliwości, biorąc pod uwagę wysokość otrzymywanego przez adwokatów z tego tytułu wynagrodzenia. Chodzi tu przecież o podstawowy filar naszego społeczeństwa: dostęp do sprawiedliwości. Każdy obywatel powinien być w stanie bronić swoich praw w sądzie bez względu na status finansowy, dlatego tak istotne jest Pana działanie w tej sprawie.

Prezes NRA zwraca się do Ministra z apelem o pilne – w porozumieniu z samorządem adwokackim – podjęcie działań legislacyjnych, które realnie i niezwłocznie spowodują zmianę tej sytuacji, a także będą informacją dla obywateli, że Państwo zapewnia im adekwatnie opłaconą pomoc prawną z urzędu.

W związku z powyższym pierwszym krokiem powinno być zabezpieczenie w ustawie budżetowej środków finansowych.
Nie do zaakceptowania jest sytuacja, w której Minister Sprawiedliwości poprzez kształtowanie wysokości wynagrodzeń za świadczenie pomocy prawnej z urzędu deprecjonuje zarówno świadczenie pomocy prawnej z urzędu przez adwokatów, jak też szczególną sytuację beneficjentów tej pomocy prawnej. Niestety, zważywszy w szczególności na zacytowane na wstępie rozporządzenie, obecnie mamy do czynienia z taką sytuacją. Biorąc pod uwagę wysokość wynagrodzeń za świadczenie pomocy prawnej z urzędu, w bardzo dużej liczbie spraw adwokaci de facto kredytują pomoc prawną z urzędu, albowiem przewidziane stawki wynagrodzeń nie pokrywają nawet wydatków, które muszą ponosić, świadcząc tę pomoc.

Działanie lub jego brak będzie jasnym sygnałem dla obywateli, jak rząd dba o ich dostęp do sprawiedliwości i szanuje wysiłek, jaki wkładają adwokaci w walkę o ich prawa.

W gestii Ministra Sprawiedliwości pozostaje zabezpieczenie środków finansowych na pomoc prawną dla obywateli, zwłaszcza tych grup, które nie są w stanie ponieść kosztów tej pomocy z własnych środków, co wprost przyczyni się do rozwiązania przedstawionego problemu i pozwoli Ministrowi Sprawiedliwości wydać nowe rozporządzenie, uwzględniające postulaty przedstawione w niniejszym piśmie.

Prezes NRA deklaruję gotowość osobistego włączenia się w pracę nad rozwiązaniem tego problemu.