• Senacka Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji pracowała 31 stycznia 2024 r. nad petycją Naczelnej Rady Adwokackiej w sprawie orzekania przez sąd o kosztach procesu.
• Po zapoznaniu się ze stanowiskiem NRA, Komisja zwraca się do Ministra Sprawiedliwości o opinię oraz o informacje na temat działań  w tym zakresie już podjętych przez stronę rządową bądź planowanych na najbliższy czas.
• Na posiedzeniu senackiej Komisji Naczelną Radę Adwokacką reprezentowała adw. Dorota Kulińska, dyrektor Instytutu Legislacji i Prac Parlamentarnych NRA.
• Komisja pracowała także nad petycją NRA w sprawie wprowadzenia zakazu przesłuchiwania pełnomocników stron postępowania w charakterze świadka.

 

Przedmiotem posiedzenia Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji Senatu było między innymi:

- rozważenie możliwości ponownego rozpatrzenia petycji NRA w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego i ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego, w zakresie orzekania przez sąd o kosztach procesu (P10-15/21).
oraz
- rozważenie możliwości ponownego złożenia wniosku o podjęcie inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany ustawy z dnia 16 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, między innymi w zakresie wprowadzenia zakazu przesłuchiwania pełnomocników stron postępowania w charakterze świadka (P10-09/20).

Przedmiotem petycji NRA (P10-15/21) jest zmiana przepisów poprzez uszczegółowienie i ujednolicenie zasad orzekania o zwrocie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu poprzez adwokata lub radcę prawnego w postępowaniach cywilnych i karnych. Postulowane w petycji zmiany mają umożliwić adwokatowi lub radcy prawnemu ustanowionym z urzędu otrzymanie należnego wynagrodzenia za już udzieloną pomoc prawną (na bieżąco) bez konieczności oczekiwania, często wieloletniego, na wynagrodzenie za czynności procesowe wykonane w toku postępowań sądowych - karnych i cywilnych.

Po ponownym zaprezentowaniu stanowiska Biura Legislacyjnego Senatu, uwzględniając wystąpienie przedstawiciela NRA, Komisja, przychylnie odnosząc się do perspektywy kontynuacji prac nad petycją, postanowiła zwrócić się do Ministra Sprawiedliwości o wydanie opinii odnośnie proponowanych zmian i o informację, czy w przedmiotowym zakresie strona rządowa nie podjęła już działań zmierzających do wprowadzenia wnioskowanych w petycji rozwiązań.

Druga rozpatrywana na posiedzeniu Komisji petycja, autorstwa osoby fizycznej, dotyka kwestii istotnych i ważnych dla adwokatury. Jej autorka postuluje między innymi wprowadzenie do Kodeksu postępowania cywilnego bezwzględnego zakazu przesłuchiwania pełnomocników stron jako świadków. Pozostałe kwestie podniesione w petycji nie znalazły poparcia Komisji, ale w wyżej wskazanym zakresie, po wypowiedzi przedstawiciela NRA dotyczącej konieczności podziału zagadnienia bezwzględnego zakazu przesłuchania w charakterze świadka pełnomocników profesjonalnych – co jest oczywiste i pełnomocników nieprofesjonalnych np. pełnomocników będących członkami najbliższej rodziny, bezwzględny zakaz ich przesłuchania mógłby stać się narzędziem eliminowania w postępowaniach także  jedynych wiarygodnych świadków w sprawie. W tym zakresie przedstawiciel NRA zasugerował ograniczenie zmian do wprowadzenia  dla pełnomocników nieprofesjonalnych w miejsce bezwzględnego zakazu przesłuchania pełnomocnika, prawa do odmowy odpowiedzi na zadane pytania. Komisja podzieliła ten pogląd i zwróciła się do Biura Legislacyjnego Senatu o ukształtowanie projektu zgodnie w przyjętym na posiedzeniu kierunkiem zmian.