- Prezes Naczelnej Rady Adwokackiej, adw. Przemysław Rosati, spotkał się 3 stycznia 2024 r. z ministrem sprawiedliwości Adamem Bodnarem.
- W spotkaniu w siedzibie MS wziął udział także adw. Bartosz Tiutiunik, wiceprezes NRA.
- Podczas spotkania omawiano sprawy dotyczące wykonywania zawodu adwokata, opłat za aplikację adwokacką, rynku świadczenia pomocy prawnej, postulatów Adwokatury odnośnie zmian legislacyjnych, a także informatyzacji wymiaru sprawiedliwości.
- Ważnym tematem była wysokość stawek za pomoc prawną świadczoną z urzędu.
- Rozmawiano także o inicjatywach Adwokatury w zakresie edukacji prawnej.
Podczas spotkania Prezes NRA wskazał na potrzebę uregulowania rynku świadczenia pomocy prawnej. Konieczna jest także reforma systemu nieodpłatnej pomocy prawnej i pomocy prawnej z urzędu. Pilna jest sprawa stawek za pomoc prawną świadczoną z urzędu i odpłatności za dyżury adwokackie. Prezes NRA zwrócił uwagę, że adwokaci są de facto zmuszani do niskopłatnej pracy – żadnego innego przedsiębiorcy nie dotyczą takie zobowiązania, niezależnie od jego roli społecznej czy realizowanego interesu publicznego.
Poruszono też temat ustawy „Prawo o Adwokaturze” oraz omówiono sprawę wysokości opłat za aplikację adwokacką.
Istotnym tematem rozmowy były zmiany legislacyjne, w tym wśród pilnych, odwrócenie populistycznych zmian w Kodeksie karnym. Mówiono o konieczności eliminacji instytucji sprzeciwu prokuratora z postępowania karnego (areszt warunkowy, list żelazny, wyłączenie jawności i inne rozwiązania wprowadzone w ostatnim czasie, które w sposób nieuzasadniony wzmacniają pozycję prokuratury w stosunku do sądu i innych uczestników postępowania).
Prezes NRA podkreślał konieczność zmian przepisów dotyczących stosowania i przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania. Przedstawił wyniki raportu Naczelnej Rady Adwokackiej, który został sporządzony i opublikowany w 2023 r.
Rozmowa dotyczyła też konieczności uchylenia art. 168a kodeksu postępowania karnego (przepis dopuszczający możliwość wykorzystywania dowodów uzyskanych nielegalnie) i 168b k.p.k. (przepis pozwalający na wykorzystanie jako dowodu materiałów uzyskanych w ramach kontroli operacyjnej poza tak zwaną zgodą pierwotną) oraz uchylenia art. 99a § 1 k.p.k. (formularze uzasadnień).
Prezes NRA zreferował też postulat Adwokatury dot. pełnej implementacji tzw. dyrektywy obrończej, poprzez zapewnienie każdemu zatrzymanemu prawa do obrońcy bezpośrednio po zatrzymaniu a przed pierwszą czynnością procesową. Przedstawił też postulat wprowadzenia kontradyktoryjnego procesu karnego.
Przedstawiciele Adwokatury wskazywali na wagę prac komisji kodyfikacyjnych, w składach których istotny udział powinni mieć przedstawiciele praktyków i przedstawiciele prawniczych zawodów zaufania publicznego. Omawiając to zagadnienie zwrócono uwagę na konieczność powrotu do rzeczywistych konsultacji publicznych.
Omówiono także ważny temat informatyzacji wymiaru sprawiedliwości – Prezes NRA ponowił postulaty Adwokatury dotyczące rozwoju Portalu Informacyjnego sądów powszechnych: konieczność uwzględniania urlopu, elektroniczny kalendarz pełnomocnika procesowego, konieczność wprowadzenia dwustronnej korespondencji procesowej, w tym w pierwszym kroku wnoszenie środków odwoławczych w formie elektronicznej.
W tym kontekście Prezes NRA mówił także o rozwoju Krajowego Rejestru Adwokatów i Aplikantów Adwokackich oraz możliwości skorzystania ze środków unijnych.
Część rozmowy dotyczyła wykonywania zawodu adwokata. Przedstawiciele Adwokatury zwracali uwagę na konieczność zmian w zakresie:
• zasad zawieszania adwokata w wykonywaniu zawodu,
• zasad przeszukania kancelarii,
• zasad wypłacania kosztów za świadczenia pomocy prawnej z urzędu,
• wprowadzenia nowych formy wykonywania zawodu (adwokacka umowa o współpracy i adwokacka spółka kapitałowa),
• uwzględniania prawa do odroczenia rozprawy dla kobiet w ciąży i w połogu,
• udziału Adwokatury w opiniowaniu kandydatów na sędziów w procedurze nominacyjnej.
Przedstawiciele Adwokatury przypomnieli też nierozwiązaną kwestię kancelarii odszkodowawczych, a w tym kontekście aferę z udziałem UECO. Podkreślali również brak zgody środowiska prawniczego na nowy samorząd doradców odszkodowawczych.
Na koniec Prezes NRA przedstawił założenia i podsumowanie akcji edukacyjnych Adwokatury, które odniosły ogólnopolski sukces: „Bajeczni Adwokaci” – projekt oparty na książce dla dzieci w wieku przedszkolnym oraz uczniów trzech pierwszych klas szkoły podstawowej „Leśne sprawy Misia Adwokata” oraz skierowanej do starszej młodzieży akcji „Adwokaci rozjaśniają prawo”, podczas której adwokaci i aplikanci adwokaccy prowadzili lekcje na temat bezpieczeństwa w sieci, obrony przeciwko stalkingowi i mowie nienawiści.
Przypomnijmy, że Prezes NRA 18 grudnia 2023 r. wziął udział w spotkaniu kierownictwa Ministerstwa Sprawiedliwości ministra Adama Bodnara oraz wiceministrów: Marii Ejchart, Zuzanny Rudzińskiej-Bluszcz, Arkadiusza Myrchy i Krzysztofa Śmiszka z przedstawicielami organizacji pozarządowych.
fot. Ministerstwo Sprawiedliwości
