„Władza-Młodzież-Adwokat. Matura z praw człowieka” to hasło wydarzenia, które przygotowały Okręgowa Rada Adwokacka w Lublnie wraz z Miastem Lublin Europejską Stolicą Młodzieży oraz Centrum Kultury i Mediów UMCS „Chatka Żaka”.
Patronat objął prezydent Lublina dr Krzysztof Żuk.
Głównym punktem wydarzenia był seans filmu „Żeby nie było śladów” 2021, w reżyserii Jana P. Matuszyńskiego, na podstawie reportażu C. Łazarewicza, opowiadający historię Grzegorza Przemyka, bezprawnie zatrzymanego i brutalnie pobitego przez trzech milicjantów 12 maja 1983 roku w Warszawie w komisariacie Milicji Obywatelskiej przy ul. Jezuickiej 1/3. Grzegorz Przemyk po powrocie do domu zaczął odczuwać bardzo silne bóle w rejonie brzusznym. Karetka zabrała go do szpitala. Zmarł po dwóch dniach od pobicia w wyniku ciężkich urazów jamy brzusznej, trzy dni przed swoimi 19 urodzinami.
Grzegorz Przemyk był w trakcie zdawania egzaminu maturalnego stąd nieprzypadkowo wybrany termin naszego wydarzenia, w trakcie którego po projekcji filmu odbyła się dyskusja. Gośćmi byli adw. Ewa Milewska–Celińska – pełnomocnik w procesie o zabójstwo Grzegorza Przemyka, a także przedstawicielka najmłodszego pokolenia Adwokatury adw. Aleksandra Kursa - broniąca zatrzymanych podczas demonstracji w latach 2020-2021.
Dyskusja ta dotyczyła odpowiedzi na pytanie czy 40 lat po śmierci Grzegorza Przemyka możemy stwierdzić, czy jako społeczeństwo zdajemy maturę z praw człowieka. Próbowaliśmy również znaleźć odpowiedź na pytanie czy szanowane są prawa człowieka i wolności obywatelskie wkraczającej w dorosłość młodzieży, roli władz publicznych i granic ingerencji państwa w prawa i wolności obywatelskie, a także roli adwokatury stojącej na straży praworządności.
Adw. Ewa Milewska–Celińska opowiedziała o przebiegu procesów, które odbywały się w sprawie śmierci Grzegorza Przemyka, o tym w jak skandaliczny i bezprawny sposób przeprowadzane było postępowanie przygotowawcze, jak wyglądała praca sądu, który musiał zmierzyć się z nieprawidłowo gromadzonymi dowodami, prokurator oskarżającej - a de facto broniącej oskarżonych funkcjonariuszy milicji.
Mogliśmy również usłyszeć wspomnienia Pani Mecenas dotyczące tego, jaki przebieg miało postępowanie na przestrzeni lat - w trakcie, kiedy Polska odzyskała niepodległość. Z uwagi na umorzenie postępowania doszliśmy również i my do wniosku, że przedawnienie tej sprawy było klęską polskiego wymiaru sprawiedliwości.
Dyskusja była o tyle ciekawe, że mogliśmy, mając przed oczami sceny z filmu, porównać je do obecnych czasów: zatrzymań oraz przesłuchań osób, które wyszły na ulice manifestując swoje poglądy. O warunkach w jakich odbywały się przesłuchania w 2020 i 2021 roku opowiadała adw. Aleksandra Kursa. Niestety, nadal da się zauważyć wiele mankamentów i nieprawidłowości, co skłania do spostrzeżenia, że władzy bardzo trudno oprzeć się pokusom nadużyć. Tym bardziej Adwokatura powinna bronić praw i wolności obywatelskie zapisanych w Ustawie Zasadniczej RP.
W dyskusji również aktywnie uczestniczyli widzowie, którzy mieli możliwość zadawania pytań choćby dotyczących metodologi pracy pani mecenas Ewy Milewskiej-Celińskiej przy sprawie śmierci Przemyka. Adw. Tomasz Przeciechowski obrońca w procesach politycznych opowiedział o naciskach ze strony władzy na adwokatów zaangażowanych w tę sprawę, adw. Macieja Bednarkiewicza, w 1984 roku tymczasowo aresztowanego za rzekome udzielanie pomocy dezerterowi oraz presji jakiej doświadczył adw. Władysław Siła-Nowicki.
W wydarzeniu brała udział młodzież ze szkół ponadpodstawowych, studenci prawa oraz przedstawiciele środowisk prawniczych w tym oczywiście adwokaci.
Wydarzenie było współfinansowane ze środków Miasta Lublin.
Adw. Maciej Chorągiewicz
Rzecznik Prasowy ORA w Lublinie
